Ni Edmund C. Gallanosa

 

ANG kape, qahua sa Arabic, café sa Spanish o coffee sa Ingles ay ang pinaka-popular na inumin sa buong mundo.  Saan ka mang panig mapunta, ang kape ay maaaring ialok sa iyo.

 

Bakit nahuhumaling ang mga tao sa kape?  Maliban sa tamang pang-gising ito sa umaga o panunaw sa kinain, malaki ang epekto nito sa katawan.  Mainam kaya ito sa katawan, o may panganib sa sobrang pag-inom nito?

 

Banggitin natin ang ilang benepisyo nito sa katawan ng tao, gayundin ang maaaring maging masamang epekto nito sa katawan.

 

Ang sobrang pag-inom ng kape ayon sa mga pag-aaral ay maaaring magpataas ng anxiety level ng isang normal na indibidwal, mas lalo na sa may mga pre-existing anxiety disorder.  Ang sobrang pag-inom ng kape ay maaari rin magdulot ng depression sa ibang tao—dulot ng caffeine na sangkap ng kape, at mild hypertension naman ang puwedeng idulot nito lalo na sa mga kabataan.

 

Ayon naman sa isa pang pag-aaral sa University of Nevada School of Medicine, ang mga babaeng nagpaplanong magbuntis ay dapat maghinay-hinay sa pag-inom nang sobra.

 

Isang hindi magandang epekto ng kape?  Nasisira nito ang natural body clock ng isang indibidwal.  ‘Yan ay kung inaabuso ang pag-inom nito—ang sobra-sobrang pag-laklak ng kape.

 

Subalit huwag mag-alala.  Mas lamang naman ang benepisyo ng kape sa katawan ng tao.  Mayaman sa anti-oxidants ang isang tasa ng kape na kailangang-kailangan ng katawan ng tao.  Ayon sa mga pag-aaral sa Estados Unidos at Italya, ang pag-inom ng kape ay nagpapataas ng protina na SHBG na nagpipigil sa katawan na magkaroon ng Type 2 Diabetes.   Sa isa pang pag-aaral, napaka-baba ng incidence level ng pagkakaroon ng Parkinson’s disease sa mga madalas uminom ng kape.  Dagdag pa nito, nakatutulong umano sa muscle movement ang caffeine sa mga taong may Parkinson’s, ayon sa Institute of the McGill University Health Centre (RI MUHC).

 

Ang pag-inom ng kape ay tumutulong din para makaiwas din sa pagkasira ng atay dulot nang palagiang pag-inom ng alak. Mainam din ang kape sa kalusugan ng ating puso—mababa ng 11 porsyento ang chance ng heart failure sa mga umiinom ng dalawa hanggang tatlong tasa sa isang araw, kumpara sa mga hindi umiinom ng kape.

 

Kahit naman anong bagay kung sobra-sobra ay maaaring makasama sa katawan ng tao.  Ang susi sa tamang kalusugan at patuloy na pagnamnam ng kape, ay ang tamang inom lamang. Responsible drinking ika nga nila, hindi lamang sa alak kundi pati na rin sa kape.

 

Ang tamang pag-inom ng kape ay nakakabuti sa katawan ng tao lalo na kung iniinom ito ng 2-3 tasa lamang sa isang araw.  Mayaman ito sa antioxidants na kailangan ng katawan ng tao.

Ni Kristine Joy Labadan

 

ANG alipunga (athlete’s foot) ay isang pangkaraniwang karamdaman sa balat na naaapektuhan ang ilalim ng paa at balat sa pagitan ng mga daliri nito. Sa katunayan, isa itong uri ng nakahahawang fungal infection na maaaring kumalat mula sa mga kontaminadong sahig, twalya at mga damit. Kadalasang nagkakaroon ng alipunga kapag pinapawisan ang paa nang nakakulob sa sapatos.

MGA SINTOMAS

Kadalasang nagdudulot ang alipunga ng scaly at mapulang rash na nagsisimula sa pagitan ng mga daliri ng paa. Pangangati at paghapdi ng balat sa paa ang kadalasang sintomas ng impeksiyong ito. Mararanasan ang madalas na pagbabalat ng paa at kung malala nama’y mararanasan ang pag-crack, pananakit, at pagdurugo sa paa.  Dahil dulot ito ng fungus, pwede itong kumalat sa kamay lalo na kapag kinamot ang apektadong paa at kakalat din sa iba pang bahagi ng katawan.

Ang alipunga’y nagdudulot ng fungus na nagdudulot din ng buni at hadhad. Ang namamasang medyas at sapatos, at ang mainit at humid na panahon ay naaayon na kondisyon para sa fungus. Pwedeng makuha ang fungus na nagdudulot ng alipunga mula sa kontaminadong lugar kagaya ng gym, locker room, swimming pool, nail salon at mula sa kontaminadong kagamitan kagaya ng medyas, twalya at damit.

LUNAS AT PAG-IWAS

Unang paraan sa paggamot ng alipunga ay ang pananatiling malinis at tuyo ang mga paa sa paggamit ng sandals para mahanginan ang paa imbes na makulob ito. Makatutulong din ang paggamit ng koton na medyas na pwedeng sumipsip sa pawis ng paa.

Ang susunod naman na hakbang ay ang paggamit ng antifungal na gamot katulad ng cream, ointment, lotion, spray atbp. Ituloy-tuloy ang paggamit ng antifungal na gamot sa loob ng isa hanggang apat na linggo hanggang tuluyang mawala ang mga sinyales at sintomas ng alipunga.

 

 

 

 

Ni Melrose Manuel

 

NAPAKAHALAGA na matutong kontrolin ang emotional stress dahil maaari itong magdulot ng isang malalang sakit, pagkasagad ng emosyon, insomnia, depresyon at pagkawasak ng magandang relasyon o ugnayan sa pamilya o sa trabaho.

 

Ang taong nakararanas ng stress ay madalas nababalisa o tensiyonado kaya dapat malaman kung paano haharapin ang stress.

 

Ang ilang nakaka-stress sa isang indibidwal ay:

Hindi panatag sa pinansiyal –  huwag isipin ang epekto nito sa buhay kasi inuubos lang nito ang energy ng katawan, kundi gawing isang hamon ito upang kumayod pang higit upang makaraos sa buhay.

 

Hindi magkasundong relasyon sa bahay o trabaho – manatiling kalmado upang hindi pa lumala at mapawi ang tensiyon na nabubuo sa pagitan ninyo. Lutasin sa madaling panahon at matutong umintindi sa damdamin ng iba at higit sa lahat magpatawad dahil ito ang pinakamabisang gamot sa hindi pagkakaunawaan at nakababawas ng stress.

 

Sobrang dami ng gawain sa trabaho man o sa bahay – hindi masamang bigyan mo ng oras ang sarili mo ng sapat na pahinga. Magtakda ng tamang prayoridad at mamuhay ng simple.

 

Masaklap na karanasan sa buhay – maging matatag sa pagharap sa mga kapagsubukan sa buhay at maging positibo na may pag-asang naghihintay para magkaroon ng magandang kinabukasan.

 

Samantala, ang paggawa naman ng ilang pagbabago sa paraan ng pamumuhay ang pinakamagandang simula para mabawasan ang stress.

 

Iminungkahi rin ng National Institutes of Health na dapat kumain ng balanse at masustansiyang pagkain, at magkaroon ng sapat na tulog at ehersisyo.

 

Bawasan din ang caffeine at alak at huwag gumamit ng bawal na gamot upang matakasan ang nararanasang stress.

 

Ang pagbabakasyon, paggugol ng panahon kasama ang pamilya o mga kaibigan at gumawa ng mga bagay gamit ang sariling kamay ay nakatutulong din na pawiin ang stress na nararanasan.

 

 

 

Ni Shane Elaiza Asidao

 

MARAMI sa atin ang hilig kumain.  Minsan, hindi natin namamalayang nakakasama na ang ating mga kinakain.  Ilan sa mga ito ay nakasasama sa ating gallbladder o apdo.

 

Ang apdo ay isang hugis peras na organ.  Kinokolekta at iniimbak nito ang mga bile na nakatutulong upang tumunaw ng taba.

Gallstones ang karaniwang problema sa apdo.

 

Ayon sa Webmd, puwedeng panggalingan ng abdominal pain, bloating, masamang pakiramdam at pagsusuka.  Kapag ang sintomas ay napapadalas o pabalik-balik, ang pinaka mabisang lunas ay operasyon para alisin ang mismong apdo.  Ngunit kahit walang sintomas ng sakit, hindi natin malalaman kung nangangailangan na ito ng agarang lunas.

 

Maaaring namamana ang sakit sa apdo.  Gayunpaman, ang karaniwan na nagkakaroon ng gallstones ay ang mga babae na nasa edad 40 pataas kasama na rin ang mga babae na mabilis magpapayat, umiinom ng hormonal medicines, o kahit ang mga babaeng may malusog na pangangatawan.  May tsansa rin na tamaan ng sakit sa apdo ang kalalakihan.

 

Ilan sa mga pagkain na ito ang dapat limitahan para maka-iwas sa gallstones:

• Piniritong pagkain
• Mga prinoseso na pagkain (doughnuts, pie, cookies)
• Whole-milk dairy products (keso, sorbetes, mantikilya)
• Mga karne na may taba

 

Samahan din ito ng healthy diet at regular exercise.

Hindi man natin alam kung kailan tayo dadapuan ng sakit, mas maigi na maging handa at patuloy na alagaan ang sarili.  Dahil ang kalusugan ay kayamanan.

 

 

Ni Ana Paula A. Canua

KUNG iyong pinahahalagahan ang kalinisan ng katawan, dapat mo ring isaisip ang kalinisan ng iyong bituka o colon. At nagsisimula ito sa maayos at masustansyang pagkain, dahil pag nagkataon malaki ang magiging epekto nito sa iyong katawan. Paano na lamang kung ang dumi sa iyong tiyan ay ‘di malinis na naaalis?

Normal na naglalabas ng dumi ang ating katawan paglipas ng 16 hanggang 24 oras matapos kumain. Sa isang araw maaring isa o dalawang beses tayo dumumi, ang sobra o lumiban sa bilang ay nangangahulugan na may nangyayaring hindi maganda sa iyong katawan. Ang normal na bigat ng dumi ay 5-20 pounds, kapag nahirapan at umabot ng 40 pounds agad na magpakonsulta sa doktor.

Autointoxication o self-poisoning

Maaring magresulta sa pagkalason ng katawan ang hindi malinis na colon. Katulad ng duming naiipon, ito ay nabubulok at nagdudulot ng mapanganib na bacteria sa katawan. Ang toxins na nilalabas ng nabubulok na dumi ay maaring dumaloy sa dugo na makakaapekto sa cells na nagpapahina sa ating resistensya, ang resulta, madali tayong madadapuan ng malalang sakit at hindi makakarecover ang ating katawan.

 

Dahil sa duming naiipon, ilan lamang sa epekto ng mabagal at maduming colon ay ang mga sumusunod:

-Mahinang puso o problema sa sirkulasyon ng dugo

-Psoriasis at liver spots

-Mabahong hininga

-Arthritis, pamamaga ng kasu-kasuan, likod at batok

-Muscle weakness at fatigue

-allergies

-mahina at mabagal na concentration

-insomnia

-kidney failure

-intestinal problems; hemorrhoids, appendicitis, Crohn’s Disease Colorectal cancer, Colonic polyps, Ulcerative colitis  rectum, Diverticulitis  Irritable bowel syndrome

Para sa malinis na colon kasabay ng pagkain ng prutas at gulay, ugaliin ang pagkain na fiber-rich foods, makatutulong din ang madadahon na gulay, at uminom ng maraming tubig. Iwasan ang stress at pag-inom ng maraming alak, kape at mamatamis na pagkain. Ugaliin din ang mag-ehersisyo para maayos na matunaw ang kinain.

 

 

 

 

Ni Crysalie Ann Montalbo

HINDI maiiwasan sa ating pang-araw-araw na buhay ang pagdadala ng mabibigat na bag o kaya nama’y pagtayo at pagyuko dahil sa mga gawaing bahay, paaralan o maging sa trabaho. Para mapanatiling matibay ang iyong buto sa likod, alamin ang ilang mga sumusunod na tips na maaaring makatulong sa’yo.

1. Ihiga nang mabuti ang iyong likod habang natutulog. Sa buong araw na pagpapagod ay kinakailangan talagang maipahinga ang iyong buong katawan. Malaking tulong ang mattress at unan na susuporta upang ikaw ay makatulog nang matino. Piliin din mabuti ang unan at mattress —hindi dapat masyadong mataas o sobrang lambot. Dapat maayos ang back support na binibigay ng mattress. Hindi dapat lumulundo ang anumang parte ng iyong katawan paghiga. Ang pinakamagaling na mattress ay iyong firm ngunit hindi matigas.

 

2. Ehersisyo. Nangangailangan ng lakas ang iyong likod pati ang abdominal muscle upang masuportahan ang iyong spine. Alamin ang mga ehersisyo na babagay dito at pwede kang mag-ehersisyo sa loob ng 20 hanggang 30 minuto bilang bahagi ng iyong daily routine. Ingatan din ang pag-eehersisyo. Maari kang ma-injure kung mali ang pag-eehersisyo o mawalang bisa ang ginagawa mo dahil mali ang iyong mga galaw. Isa itong dahilan kung bakit kinakailangan mo ng trainer o ng isang kasabay na titignan kung tama ang iyong galaw. Hindi advisable na sumunod lamang sa video.

 

3. Pagpili ng wastong sapatos. Mahalaga ang paggamit ng tamang sapatos sa lahat ng oras. Ang tamang sapatos bukod sa mahalaga sa paglakad ay kailangan din sa pagsuporta ng ating spine.  Nakatutulong ito sa alignment ng iyong spine at pag-maintain ng tamang posture.

 

4. Massage. Maraming benepisyo ang massage sa ating katawan. Tinatanggal nito ang stress, nakakapagpataas ng endorphin ang natural na painkiller sa ating katawan at tumutulong sa magandang pagdaloy ng dugo sa buong katawan.