Matagal nang ikinakampanya ni Pangulong Rodrigo Duterte at ng partido niyang PDP-Laban ang Pederalismo para sa pag-asenso ng Pilipinas.

 

Ni: Quincy Joel Y. Cahilig

ISA sa mga pangunahing ikinakampanya ni Pangulong Rodrigo Duterte, maliban sa giyera kontra droga at kurapsyon, ay ang pagpapalit ng klase ng gobyerno ng bansa mula unitary state tungo sa Pederalismo.

Matatandaan na bago pa ang pag-anunsyo niya sa pagsabak sa presidential elections noong 2016 ay lumibot sa bansa si Duterte, at kinakampanya ang pagpapalit ng gobyerno tungong Pederalismo.  At nang manalo bilang pangulo, siniguro niyang mangyayari ang pagbabagong ito sa loob ng kaniyang termino.

Subalit sa ikalawang taon ng kaniyang pagkapangulo, sa kabila ng malaking bilang ng kaniyang mga tagasuporta, marami pa ring mga Pinoy ang walang ideya kung ano nga ba ang Pederalismo at ang pagbabagong maidudulot nito sa buhay ni Juan Dela Cruz.

Base sa survey ng Social Weather Stations, 37 porsyento lamang ng mga Pilipino ang pabor na maipatupad ang federal system; samantalang 1 sa 4 na Pinoy ang may kaalaman sa nasabing sistema ng gobyerno.

Aminado naman ang Malacañang na ang resulta ng survey ay indikasyon na kailangan ng ibayong kayod sa panig ng gobyerno sa pagpapakalat ng impormasyon patungkol sa Pederalismo.

Ayon kay Presidential Spokesperson Harry Roque, kailangan kumilos ang lahat ng nasa gobyerno, lalo na ang Consultative Committee (ConCom), na inatasan ng Pangulo na pag-aralan ang 1987 Constitution, lalo na’t tapos na ng kumite ang draft ng bagong Saligang-Batas, na nakatakdang ihain sa Pangulo bago ang kanyang State of the Nation Address ngayong Hulyo.

“Well apparently, the information drive is not enough. We’ll need to work harder given that the shift to federalism is the cornerstone of the Duterte administration,” wika ni Roque. “We expect that the next step of the commission is the information drive on what the changes and benefits the people can expect.”

Naniniwala naman si Senador Francis Pangilinan na sinasabi ng survey na hindi pa hinog ang Pederalismo at hindi dapat ito ipilit.

“Maliwanag sa resulta ng SWS survey na tatlo sa bawat apat na Pilipino ang hindi alam ang panukalang pagpalit ng sistema ng gobyerno sa Pederalismo na hindi pwedeng pwersahin ang Chacha,” wika ni Pangilinan, chairman ng Senate Committee on Constitutional Amendments and Revision of Codes.

Dagdag niya, bukod sa pagpapakalat ng impormasyon, dapat mas palakasin ng pamahalaan ang mga programa at institusyon upang mahikayat ang mamamayan na suportahan ito.

“Paano mauunawaan ng mamamayan nang malaliman ang Pederalismo kung wala namang maliwanag at konkretong mungkahi tungkol dito?” aniya.

 

ISANG ilustrasyon ng Pederalismo sa Pilipinas.

 

Pederalismo nga ba ang kasagutan?

Sa ilalim ng Pederalismo, magkakaroon ng mga estado sa Pilipinas, na bawa’t isa ay may sariling pamahalaan na may kapangyarihang ma-kagawa ng kani-kanyang mga batas sa kanilang mga nasasakupan. Ibig sabihin, mayroong mga bagay na ligal sa isang estado na bawal naman sa iba. At bawa’t estado ay malaya mula sa central o federal government. Ganito ang sistemang umiiral sa gobyerno ng US. At naniniwala ang mga nagsusulong nito na ito ang kasagutan sa kahirapan at kurapsyon sa bansa.

Naniniwala si dating Chief Justice Reynato Puno, chairman ng ConCom, Pederalismo ang kasagutan sa mga problemang hindi malutas-lutas sa ilalim ng kasalukuyang unitary government.

“The antidote is federalism, because the essence of federalism is non-concentration of power…“The essence of federalism is not just delegation of power but equitable distribution of the powers of government between the federal government and the government of its constituent states,” wika ni Puno sa ginanap na 1st National Forum and Public Consultation kamakailan.

Aniya, kalaganapan ng kahirapan sa bansa ay dulot ng sentralisadong gobyerno natin ngayon, na nakatuon ang pansin at serbisyo sa National Capital region at tila napapabayaan na ang ibang mga rehiyon at probinsya.

“Our government is Metro Manila-centered.  All things, everything orbits in Metro Manila.  The result is inevitable: Metro Manila and the neighboring regions wallow in prosperity.  The other regions suffer in poverty,” dagdag ni Puno.

Ayon naman kay ConCom Senior Technical Assistant at Spokesperson Ding Generoso, sa ilalim ng bagong Saligang-Batas, palalakasin pa ang kapangyarihan ng Ombudsman kontra kurapsyon. Ipinapanukala ng kumite na mula Office of the Ombudsman ay gawin itong Federal Ombudsman Commission, kung saan maraming commissioners ang tututok sa mga kaso at reklamo laban sa mga matataas na opisyal ng gobyerno, na magpapabilis ng proseso.

“We can say that there has been really no significant reduction in graft and corruption in government. We’re talking about hundreds of billions of money lost. We have to speed up the investigation and prosecution and resolution of all graft cases and avoid what has become a buzzword in the government’s fight against corruption, the inordinate delay,” paliwanag ni Generoso.  “By having a Commission, you can have more commissioners looking at different cases.

 

Tinatalakay ng mga miyembro ng Consultative Committee (ConCom), na inatasan ng Pangulo na pag-aralan ang 1987 Constitution tungo sa pagbabago ng Saligang-Batas at sistema ng gobyerno.

 

Wala sa klase ng gobyerno ang problema

Sa kabila ng pagtitiyak ng mga miyembro ng ConCom sa benepisyong dala ng Pederalismo, may mga nagbababala din na hindi tiyak na solusyon ang Pederalismo—at baka makasama pa ito para sa Pilipinas.

Tinawag ni dating Chief Justice Hilario Davide, Jr. na “anti-poor” ang Pederalismo dahil doble-dobleng buwis ang ipapataw sa mga tao sa ilalim ng naturang Sistema, na dagdag pasanin ng bawa’t Pinoy.

“Federalism is anti-poor because if you are a citizen of the country, and you belong into a state, the state would be imposed upon you — one form of taxation, that is the state tax; and at the same time, the federal government would also impose a tax against you…You have to maintain the state of the region and at the same time, you have to contribute to the central government. So, totally unavoidable,” paliwanag ni Davide.

Ayon naman sa political analyst na si Richard Heydarian, kahit anong klase pa ng gobyerno ang ipatupad, kung mananatili ang pag-iral ng pang-aabuso at pananamantala sa mga institusyon, ay mabibigo lamang ito.

Ipinunto din niya na mayroong mga developing countries, tulad ng Pilipinas, ang may federal government na nakararanas ng “extreme po-verty and hunger” gaya ng India, Brazil, at Nigeria.

“So long as the Philippine state remains weak, with oligarchs controlling our political office and the economy, whatever form of government we adopt is bound to fail. That’s why any Charter Change should come along with a more comprehensive reform of our whole institutions, not just form of government,” wika ni Heydarian.