PINAS

Ang Lihim ng Panginoon (Ikaapat na Bahagi)

Sonspeak

Recent News:

Department of Education

DepEd, pinag-aaralang muli ang K-12 curriculum

by

DEPED Undersecretary Nepomuceno Malaluan

 

POL MONTIBON

IGINIIT ng Department of Education o DepEd na hindi lamang ang malnutrition ang dahilan kung bakit maraming nahihirapang makabasa sa Bicol Region.

Sinabi ni DepEd Undersecretary Nepomuceno Malaluan na nagsasagawa na sila ng school-based feeding program kung saan sa simula ng school year ay ina-assess ang bawat mag-aaral at kung siya ay pumasok sa malnourished level ay isasailalim ito sa loob ng 120 days na feeding program.

Sa ngayon ay pinag-aaralan na ng DepEd ang mga nakapaloob sa K-12 program kung may mga descripancy pa ito at ina-assess na ang lahat ng teacher kung may mga pagkukulang na kinakailangan mapunan sa paraan ng pagtuturo.

Literasiya sa Siyensya

by

Ni: Assoc.Prof. Louie C. Montemar

NAKABABAHALA lalo na sa isang tulad kong gurong interesado sa agham ang mapansing napakabilis kumalat ng mga maling balita hinggil sa pagbabakuna, halimbawa, sa usapin Dengvaxia. Idagdag pa rito ang kakatwang pagdami ng mga kasapi ng isang grupo sa social media na kilala bilang “Flat Earth Society”.  Sa aking pananaw, maaaring indikasyon ang mga ito ng ating kahinaan bilang lipunan sa tinatawag na “science literacy” o “literasiya sa siyensiya.”

Ang literasiya sa siyensiya o agham ay ang kaalaman at pag-unawa sa mga konsepto at prosesong pang-agham na kinakailangan ng isang tao para sa pagdidesisyon, paglahok sa mga gawaing sibiko at pangkultura, at mga produktibong gawain sa ekonomiya.

Sa pagkakaroon ng ganitong uri ng literasiya, ang isang tao ay nakapagtatanong, nakahahanap, o nakatutukoy ng tugon sa mga katanungang bunsod ng kanyang pagkamausisa sa mga karanasang pang-araw-araw. Ang isang tao na may li-terasiyang pangsiyensiya ay may kakayahang ilarawan at ipaliwanag ang natural na paggalaw ng mga bagay sa kanyang kapaligiran. Armado ng ganitong uri ng literasiya, nakikilala ng isang tao ang mga isyung pang-agham kabilang na iyong mga may kaugnayan sa mga desisyong pambansa at lokal at nakapagpapahayag siya ng posisyon hinggil sa mga ito batay sa kaalamang pangsi-yensiya at teknolohikal.

Batay sa ideya ng literasiyang pangsiyensiya, maaaninag kung bakit—bilang halimbawa—sa usapin ng Dengvaxia, marami ang tila madaling nadala sa takot. Dahil hindi malinaw sa lahat kung paano gumagana ang pagbabakuna, kung sinu-sino at anu-ano na lamang ang sinisisi ng marami sa kinahinatnan ng usapin. Pati tuloy ang ibang pagbabakuna, kahit hindi pa ng Dengvaxia, iniiwasan na ng ibang mga magulang.

Hindi naman bago sa akin na may usapin sa scientific literacy sa ating bansa. Noon pa man, ito na ang hinuha ko dahil sa datos mula sa mga pag-aaral at pagsusulit—ang “TIMSS” o Trends in International Mathematics and Science Studies noong 1995, 1999, at 2003. Sa mga pag-aaral na ito, nakitang ang mga batang Pilipino na nasa grade four sa elementarya at ikalawang taon sa high school ay mahina sa tatlong aspeto ng pagkatuto: kaalaman sa mga facts, pag-unawa sa mga konsepto, at pagdadahilan at pagsusuri. Ito rin ang makikita sa National Achievement Test na binibigay ng Department of Education.

Ayon sa mga pang-akademikong pag-aaral, may ilang dahilan sa sitwasyong ito: kakulangan  sa mga qualified na guro, isang curriculum na labis-labis ang laman, kakulangan sa maayos na aklat at kagamitan sa pagtuturo, at kawalan ng mga gamit pangsiyensiya.  Kailangang patuloy ng mamuhunan sa edukasyon ang pamahalaan at sa apat na salik na nabanggit higit na dapat magtuon ng pondo.  Gawin sanang tunay na mga prayoridad ang mga ito.

Kung ‘di natin ito gagawin, patuloy na dadami pa ang maniniwala sa, halimbawa na lamang, kasinungalingang hindi isang globo ang mundo at nakamamatay ang bakuna. Patuloy din tayong lilikha ng mga pinunong makitid ang pag-unawa at baluktot ang pamamahala.

K-to-12 sa bansa, Kumusta na?

by

Louie C. Montemar

Nagsisimula nang magtapos ang mga unang batch ng mga estudyanteng produkto ng programang K-to-12 ng Department of Education (DepEd).  Sa ilalim ng nakaraang administrasyon, pinilit talagang masimulan ang pagpapatupad nito.

Sa ngayon, may sampung taon na ng batayang edukasyon para sa mga batang Pilipino kumpara sa dating sampung taon lamang.  Mas tugma ngayon ang laman ng ating mga programang pang-edukasyon sa elementarya at high school kung ihahambing sa iba pang sistemang pang-edukasyon sa buong mundo.

Inilatag ang programang K-12 dahil sa paglalayon ng ating pamahalaan na mas magkaroon ng pagkakataon ang ating mga mag-aaral na maging handa sa patuloy na pag-aaral o upang makapagtrabaho sa ibang bansa kung nanaisin nila. Mas madali rin para sa mas marami pang mga banyaga na ituloy ang kanilang pag-aaral dito sa atin sa ilalim ng sistemang K-to-12. Sa ilalim kasi ng programang K-to-12, dadagdagan ang bilang ng taon (dalawa) ng pag-aaral gaya ng sa maraming bansa, at babaguhin ang laman ng kurikulum upang ibilang ang mga makabagong kaalaman at mapatupad ang isang sistema ng pagtuturo na naghuhubog (sana) sa isang mapanuring isipan, mga batayang kasanayan sa paggawa, at naaayon sa pangangailangan ng isang makabagong mundo.

Ngayong taon mismo, ilang libong mag-aaral na rin ang nakapagtapos na bilang Senior High School students. Sa kurikulum ng senior high school, makakapili ang mga mag-aaral ng espesiyalisasyon sap ag-aaral. Kung nais nila ang diin sa siyensiya bilang laman ng kanilang pag-aarla, halimbawa na lamang, makapapasok sila sa STEM (Science, Technology and Mathematics) track.  May tracks sa humanities, social science, technology and livelihood o vocational technology, at iba pa.

Magandang ideya sana sa pangkalahatan ang laman ng K-to-12. Nangangailangan nga lamang ito ng mahuhusay na guro at magandang kooperasyon ng pribadong sector upang mapatupad.  Malaki rin siyempre ang naging pangangangailangan nito sa mga karagdagang building at silid-aralan at iba pang lohistika.

Sa ideyal, handa na dapat sa kalakhan ang mga nakatapos ng K-to-12 na magtrabaho na kung nais nila. Hindi naman talaga kailangan para sa lahat ng mamamayan na makatuntong pa ng kolehiyo upang pumasok sa pormal na mundo ng paggawa at kasanayan. Ang kolehiyo ay para sana sa karagdagang pag-aaral na lamang, ispesyalisasyon, at pananaliksik.

Nag-aalala lamang ngayon ang ilan kung handa na nga ba ang mga istudyanteng nagtapos ng senior high school upang maging mga mangggawa, empleyado, o entrepreneur. Isang samahan ng mga business leaders ang kalian lamang nagsabi na tila hilaw pa rin ang mga bagong nagtapos ng K-to-12.

Sa ganang akin, dito higit na papasok ang pangangailangan sa pag-unawa at kooperasyon o aktibong pagsuporta ng pribadong sector. Dapat naman talagang binubukas ng mga nagmamay-ari ng negosyo ang kanilang mga organisasyon sa mga mag-aaral ng K-to-12, halimbawa na, at maging on-the-job (OJT) o “immersion site” sila ng mga paaralan sa ilalim ng programang K-to-12.  Kung sa ngayon, sa tingin nila hilaw pa ang mga nagsipagtapos, baka naman kailangan nilang sinupin ang kanilang pakikipag-ugnayan sa lokalidad kung saan naroon ang kanilang negosyo.  Tulungan sana nila mga paaralan upang mapayaman pa ang programang pang-edukasyon at matulungan ang ating mga guro.

2018 National Budget: Saan nga ba mapupunta?

by

Si Pangulong Rodrigo Roa Duterte kasama sina Senate President Aquilino Pimintel III (pangalawa sa nakaupo sa kaliwa), House Speaker Pantaleon Alvarez (nakaupo sa dulong kanan), at ng iba pang mga mambabatas sa Ceremonial Signing ng 2018 General Appropriations Act at Tax Reform Acceleration and Inclusion sa Malacañang Palace.

 

Ni: Quincy Joel V. Cahilig

BAGO matapos ang taong 2017 ay pinirmahan ni Pangulong Rodrigo Duterte ang 2018 General Appropriations Act (GAA) o mas kilala bilang 2018 National Budget, na base sa 2018 Proposed Budget na isinumite ng administrasyon sa Kongreso noong Hulyo 24, 2017, ang araw ng ikalawang State of the Nation Address ng Pangulo.

Ang 2018 National Budget ay masusing tinalakay sa Kongreso at Senado, ang pagpupursiging maisakatuparan ang mga pangako ng pangulo sa sambayanan mula pa sa kanyang kampanya (‘’Tunay na pagbabago tungo sa matatag, maginhawa, at panatag na buhay ng bawa’t Pilipino.’’)

 

Breakdown ng alokasyon kada sektor

Ayon sa statement ng Department of Budget and Management (DBM), ang enacted obligation budget para sa Fiscal Year 2018 ay nagkakahalaga ng P3.767 trillion, na mas mataas ng 12.4 % sa 2017 National Budget.  Ang nasabing halaga ay katumbas ng 21.6 % ng Gross Domestic Product ng bansa na gagamitin sa implementasyon ng iba’t ibang programa ng gobyerno, lalo na ng mga  Human Capital Development at Infrastructure Projects.

Pinakamalaking bahagi ng GAA ay inilaan para sa social services na nagkakahalaga ng P1.426 trillion, na mas mataas ng 5.5 % kumpara sa inilaang pondo sa taong 2017, upang mas mapaigting ang mga programa ng gobyerno para sa edukasyon, kalusugan, social security, social welfare, at employment safety nets para sa paglinang ng kakayahan ng mamamayan, na siyang pangunahing yaman ng bansa. Batid ng Duterte Administration na kailangan mag-invest para sa human capital development na susi upang lalong umunlad pa ang kabuhayan ng mga  mamamayan at ang ekonomiya ng bansa.

Ang ikalawang sektor na may pinakamalaking budget ay ang economic services na may nakalaang P1.154 trillion pondo para sa iba’t ibang infrastructure at agriculture development. Sa ilalim ng Build Build Build Program ng Duterte Administrasyon, bibigyang prayoridad ang pagtatayo ng mga pampublikong imprastraktura upang makaakit ng mga foreign investors, mapaganda ang daloy ng transportasyon, at makalikha ng maraming trabaho. Isusulong din ang mga proyektong pang-agrikultura sa mga nasa probinsya at ang agrarian reform para sa mga magsasaka.

Pinaglaanan naman ang general public services ng P655.4 billion (13.9 % increase) kung saan kabilang ang public order at general administration services para sa mas maayos na operasyon ng mga ahensya ng gobyerno para mas mapaglingkuran ng epektibo ang mamamayan.

Ang defense naman ay binigyan ng P161.5 billion pondo, na 8.6 % ang itinaas mula ng nakaraang taon, para sa seguridad panloob at labas ng bansa.

Samantala, 370.8 billion o 5.5 %increase ang inilaan para sa pagbabayad ng mga utang ng bansa: P354 billion ang para sa debt service interest payments at 16.8 billion naman para sa net lending.

 

Pinakamalaking pondo para sa DepEd at DPWH

Pagdating sa breakdown kada ahensya, ang Department of Education (DepEd) at Department of Public Works and Highways (DPWH) ang dalawang sangay na binigyan ng pinakamalaking budget.

Mandato ng Konstitusyon na paglaanan ng pinakamataas ang sektor ng edukasyon. Sa 2018 National Budget, ito ay makatatanggap ng P672.4 billion  na pondo para sa iba’t ibang programa tulad ng scholarships, grants, at subsidies.  Ang DepEd ay may P533.3 billion budget, P62.1 billion para sa State Universities and Colleges, P49.4 billion sa Commission on Higher Education (CHED), at ang Technical Education and Skills Development Authority ay may P7.6 billion na alokasyon.

Dahil seryoso rin ang Duterte Administration na makapagtayo ng mga imprastrakturang kailangan ng bansa tulad ng mga tulay at kalsada, ang Department of Public Works and Highways binigyan ng alokasyon na P637.9 billion, na katumbas ng 40.3 percent increase sa budget ng nakaraang taon. Kabilang din sa paglalaanan ng budget ang pagtatayo ng flood control systems upang mabawasan ang pinsalang dulot ng mga pagbaha na dala ng malalakas na ulan bunsod ng climate change.

Ang Department of Interior and Local Government naman ang pangatlong may pinakamataas na budget na P170.8 billion,  15.4 % increase. Sinundan ito ng Department of Health na may P167 billion, o 12.3 % increase, kasama na dito ang alokasyon para sa Philippine Health Insurance Corporation (PhilHealth), para sa mga programang tutugon sa mga pangangailangang pangkalusugan ng mamamayan, lalo na ng mga mahihirap.

Ang Department of National Defense naman ay binigyan ng 149.7 billion pondo (9.1 % increase) para sa mapaigting ang kakayahan ng kasundaluhan sa pamamagitan ng sa Armed Forces of the Philippines Modernization Program.

Para sa Department of Social Welfare and Development ang P141.8 billion pondong pangtustos sa iba’t ibang social protection programs nito.

Ito naman ang inilaang budget para sa mga sumusunod na ahensya: Department of Transportation (P66.3 billion), Deparment of Agriculture (P53.5 billion), Autonomous Region in Muslim Mindanao (P33.1 billion), Department of Environment and Natural Resources (P24.9 billion).

 

Hindi mapapako ang mga pangako ng Pangulo

Sinisiguro rin sa 2018 National Budget na matutupad ang mga pangako ni Pangulong Duterte sa mamamayan na libreng serbisyo, libreng edukasyon, dagdag sahod, at tulong sa mga biktima ng trahedya.

Sa pagpasa ng batas na Universal Access to Tertiary Education o Free Tuition Fee Law (Republic Act 10931), siniguro na ang mga estudyante sa mga state universities and colleges, local universities and colleges, at technical-vocational institutions ay wala nang babayaran pang tuition fee , miscellaneous fee, at iba pang bayarin sa eskwelahan. Naglaan na ang pamahalaan ng P40 billion para dito na kasama sa budget ng CHED para sa mga estudyanteng mag-eenroll sa School Year 2018-2019. Dahil dito, inaasahan na mas marami ang magkakaroon ng access sa mas mataas na edukasyon, na daan tungo sa mas magandang kinabukasan.

Wala na rin atrasan ang pagtataas ng sahod ng mga Military and Uniformed Personnel. Simula Enero ng 2018, tataas ang base pay ng 58.7 % ng lahat ng ranggo. Naglaan para dito ang gobyerno ng P64.2 billion na kukunin sa Miscellaneous Personnel Benefits Fund at iba pang budget allotments ng mga ahensiyang may kinalaman.

Hindi na rin dapat pang mamroblema ang mga magsasaka sa bayad ng patubig sa kanilang mga bukirin dahil sinagot na ng pamahalaan ang naturang serbisyo. Nasa P2 billion ang subsidiyang inilaan ng gobyerno para sa Irrigation Service Fee, na kabilang sa P41.7 billion pondong inilaan para sa National Irrigation Administration. Magsasaayos at magtatayo rin ng mga modernong irrigation systems sa bansa ang naturang ahensya.

Samantala, kasama sa 2018 National budget ang P10 billion pondo para muling ibangon ang Marawi City, na kabilang sa National Disaster Risk Reduction Fund. Nakalaan ang nasabing pondo para pagtatayo ng mga imprastraktura, proyektong pabahay, serbisyong pangkalusugan, edukasyon, at  tulong pangkabuhayan para sa mga biktima ng bakbakan sa naturang lungsod.

 

Mag-ingat sa pagsalubong ng bagong taon: Implementasyon ng Executive Order 28, pinaigting

by

 

 
NANGAKO ang Philippine National Police (PNP) na paigtingin ang pagpapatupad ng Executive Order (EO) No. 28 na nilagdaan ni Pangulong Rodrigo Duterte nakaraang Enero ng taong ito na may layuning ikontrol ang paggamit ng mga firecrackers at pyrotechnic devices. kabilang sa ipinagbawal na mga firecrackers ang Super Lolo, Whistlebomb, Goodbye Earth, Atomic Big Triangulo, Piccolo, Juda’s Belt at iba pang malalakas na mga fireworks na inangkat mula sa ibang bansa.

 

Ni: Fedeluz C. Lozano

TINAGURIAN ang Bayan ng Bocaue sa Lalawigan ng Bulacan na Fireworks Capital of the Philippines.

Dahil dito taon-taon ay dinadagsa ng mga mamimiling gustong salubungin ang bagong taon na maingay ang paligid alinsunod na rin sa nakaigaliang ng mga Pilipino.

Dahil sa Bulacan naka-sentro ang simpatya ng mga karatig-bayan lalong lalo na ang Metro Manila, pinangunahan ni Bulacan Governor Wilhelmino M. Sy-Alvarado ang inspeksyon ng mga tindahan ng pailaw at paputok habang maigting na kinakampanya ang pagbibigay ng tamang kaalaman hinggil sa pagpapatupad ng Executive Order No. 28, na siyang mahigpit na nagreregula sa paggamit ng mga paputok at pailaw sa bansa.

Kaisa sina Bulacan Vice Governor Daniel R. Fernando at mga miyembro ng Provincial Pyrotechnics Regulatory Board (PPRB) at Task Force Paputok kabilang ang Philippine National Police (PNP) at Bureau of Fire, nagsagawa ng inspeksyon si Governor Alvarado sa mga tindahan ng mga pailaw at paputok sa Bgy. Turo sa Bocaue na kilala sa taguring “Fireworks Capital” ng bansa.

 

EO 28 AT RA 7183

IPINALIWANAG ni Governor Wilhelmino M. Sy-Alvarado, pinuno ng PPRB o Provincial Pyrotechnics Regulatory Board, na mahalagang maipaliwanag sa mga mamamayan ang kahalagahan ng tamang paggamit at ang kaakibat na responsibilidad sa paggamit nito. Sinabi rin nitong hindi bawal ang mga pailaw samantala ang ibang paputok naman bagaman hindi ban ay nireregula lamang at sa ilalim ng EO 28 ay maaaring gamitin sa itinalagang lugar ng lokal na pamahalaan.

“Gusto rin natin linawin na hindi bawal ang paggamit ng pyrotechnics

at mga ligal na paputok sa ilalim ng RA 7183 o Firecracker Law. The government is just strictly regulating its use to ensure public safety,” dagdag niya.

Hinikayat din ng gobernador ang mga lokal na stakeholder na bantayan ang kanilang mga pwesto at ipinahayag na ang intensyon ng pamahalaan ay mapaunlad ang lokal na industriya ng mga pailaw at paputok at mailaban sa pandaigdigang merkado sa pamamagitan ng pagkakaroon ng ligtas at dekalidad na mga produkto.

“Nais din natin ipabatid na ang paghihigpit ay naglalayong maging ligtas ang mga mamamayan at mapaunlad ang lokal na industriya ng paputok,” ani Alvarado.

Ipinaalala naman ng gobernador at bise gobernador na huwag magtinda ng mga nakamamatay na uri ng paputok gaya ng piccolo na pangunahing sanhi ng aksidente tuwing panahon ng holidays.

Gayundin, pinaalalahanan ang mga ito na huwag magbenta ng gawa ng mga patagong manggagawa.

“Bawal na ang pagtitinda sa mga kalsada at mga tulay. Hindi na sila papayagan ngayon para maiwasan ang disgrasya, they have to follow the law because no one is above the law” anila.

Sinabi naman ni Engr. Celso C. Cruz, chairman emeritus ng Philippine Pyrotechnics Manufacturers and Dealers Association Inc. (PPMDAI), na matagal na nilang tinatawag ang atensyon ng mga nagpapatupad ng batas

gayundin ang mga opisyal ng gobyerno ang paghuli sa mga nagii-smuggle ng mga mapanganib na uri ng paputok.

“Everybody knows that Piccolo is banned. We are not engaged in its production, It is being smuggled into the country and year after year everytime it causes harm, our group is always being dragged in the mess. There are many types of safe noisemakers and pyrotechnics that people can choose,” pahayag nito.

Nagpapasalamat din ito sa Department of Science and Technology na naglaan ng P 8M sa industriya ng paputok at pailaw upang maghasa ng mga siyentipiko at maging mga bihasa upang makasabay sa international standards.

Nilinaw din ni Cruz na sa ilalim ng EO 28, walang pagbabago sa mga ipinagbabawal na paputok.

“The law states that the ingredients for firecrackers should not exceed 200mg. If it exceed it is oversized and banned,” wika nito.

Samantala, sinabi naman ni Joven Ong, may-ari ng Dragon Fireworks at pangulo ng Philippine Fireworks Association, na nagbibigay ng maling impormasyon ang media hinggil sa probisyon ng EO 28.

“Hindi po ipinagbabawal ang mga pailaw, they can be used outside their residence, kahit na yung mga paputok na pinapayagan sa ilalaim ng RA 7183.

Malinaw po ito sa isinasaad ng EO 28, at magkaiba ang firecracker o paputok sa pyrotechnics o pailaw” pahayag ni Ong.

Sinabi rin ni Ong na isa ang Pilipinas sa pinakamagaling na manggagawa ng mga pailaw at makailang ulit na itong napatunayan sa mga pandaigdigang paligsahan.

Ipinakita rin nito ang kanilang pabrika sa pamamagitan ng isang tour bago ang inspeksyon sa Bocaue.

 

ILIGAL NA PAPUTOK HINDI TUTUTUKAN

TUTUTUKAN at hindi palulusutin ng Bulacan Police­Provincial Office (BPPO) ang mga ilegal na paputok at pailaw na gawa sa mga kolorum na pagawaan dahil bantay-sarado ngayon ng PNP ang mga pangunahing lansangan sa probinsya partikular sa MacArthur Highway upang maiwasan ang iligal na pagbebenta at pagbiyahe ng mga pyrotechnics.

May direktiba na si P/Senior Supt. Romeo M. Caramat Jr., Bulacan ­Police Director, sa kapulisan na mas paigtingin pa ang kampanya laban sa ilegal na pagawaan ng paputok dahil puspusan at kasagsagan na ngayon ang paggawa nito sa probinsya lalo na ang mga kolorum o hindi lisensiyadong pabrika o small scale manufacturers.

Kabilang sa mahigpit na kampanya kontra paputok ang Sta. Maria police sa pangunguna ni P/Supt. Raniel M. Valones, Police Chief. Dalawang beses na silang nakasabat ng mga paputok na ilegal na ibinibiyahe palabas ng nasabing bayan at inaasahang ibebenta sa kalapit-munisipalidad gayong wala silang permiso para dito.

Nakamasid din ang Bocaue PNP, itinuturing na Firecrackers capital ng bansa, sa mga kolorum na pagawaan ng paputok at regular din ang isinasagawang inspekyon ng awtoridad sa mga lisensiyadong pabrika.

 

OPLAN IWAS PAPUTOK: FIREWORKS DISPLAY ANG PATOK!

ANG tetano ay nakamamatay kaya huwag balewalain ang paso at sugat na sanhi ng paputok kahit gaano man ito kaliit.

Hugasan ang sugat ng sabon at malinis na tubig.

Pumunta agad sa Health Center o ospital para sa bakuna kontra tetano.

Huwag bigyan at pagamitin ng paputok ang mga bata.

At siguruhin na hindi mamumulot ng paputok.

Dahil dito nagpaalaala ang Department of Health (DoH) para sa “Oplan Iwas Paputok, Fireworks Display ang Patok! Makiisa sa Fireworks Display sa inyong lugar” bilang paghahanda sa pagsalubong sa Bagong Taon.

Kaisa ng DOH sa programa ang Department of the Interior & Local Government (DILG), Department of Trade and Industry (DTI), Department of Education (DepEd), Philippine National Police (PNP), Bureau of Fire Protection (BFP), Metro Manila Development Authority (MMDA), at EcoWaste Coalition.

Ibinahagi rin ng DOH na target nila ang “zero firecracker-related injuries” sa pagsalubong sa 2018.”

Edad 10 hanggang 14 ang madalas na nabibiktima ng paputok kung kaya’t pinili ng mga naturang ahensya ng gobyerno na sa mga estudyante partikular sa Antonio A. Maceda Integrated School na ilunsad ang kampanya kontra iwas paputok.

Kumpleto sa mascot sina ‘Berong Bumbero’ ng BFP at ‘Bato’ ng PNP sa paghataw ng sayaw sa mga kabataan upang hikayatin ang mga ito na huwag gumamit ng paputok, at naki-join din si ‘Santa Claus’ sa pagbibigay saya sa mga estudyante.

Ayon sa tala ng DOH, 30% na mas mababa sa five-year average mula 2011-2015 ang naitalang pinsala sa paputok at 32% na mas mababa noong 2016, ayon sa ulat ng Balitanghali.S

 

ELECTRIC FIRECRACKERS, LIGTAS GAMITIN

LIKAS na malikhain ang mga Filipino, tulad na lamang ni Francisco “POPOY” O. Pagayon, presidente ng Filipino Inventors Society Producer Cooperative (FISPC), ay lumikha ng electric firecrackers na ligtas gamitin ng gustong mag-ingay sa pagsalubong ng bagong taon.

Si Pagayon ay nanalo bilang DOST-NCR, RICE 2nd runner-up for CREATIVE RESEARCH LIKHA (PRIVATE), sa ginanap na 2017 Regional Invention Contest & Exhibits (RICE) na may temang: “Invention & Innovation for the People” ng Department of Science and Technology-National Capital Region (DOST-NCR) at Technology Application and Promotion Institute (TAPI) katuwang ang Technological Institute of the Philippines (TIP) kung saan ginanap ang nasabing okasyon kamakailan. Tumanggap ng parangal bilang 2nd Runner Up si Francisco “POPOY” O. Pagayon, sa kanyang Creative Research LIKHA Category (Private)na “electric firecrackers” na may tunog na multiple judas belt firecrackers na walang pangambang maputulan ng daliri o masaktan ang anumang bahagi ng katawan sa sinuman na gagamit nito.

Kailangang Mamuhunan sa Edukasyon ang Lahat

by

Ni: Louie C. Montemar

AYON sa ating Konstitusyon, dapat na naglalaan ang Estado ng pinakamalaking badyet sa edukasyon kumpara sa iba pang sektor. Ngayong 2017, nakatanggap ang Department of Education (DepEd) ng P568.4B. Nagpapakita ito ng 30% pagtaas kumpara sa 2016 na may P433.5B lamang. Para naman sa 2018, humihingi ang DepEd ng badyet na P613.1B—8% na pagtaas mula sa kasalukuyang badyet.

Tila napakalaki ng mga bilang na ito, at totoo namang nilalaan na sa edukasyon ang pinakamalaking badyet. Ngunit sa kabila ng mga pagtaas ng mga ito, sinabi ng United Nations na hindi pa rin naaabot ng Pilipinas ang internasyonal na pamantayan para sa paggasta sa edukasyon. Hindi pa kasi umaabot sa 20% ng ating pambansang badyet o 6% ng ating Gross Domestic Product (GDP) ang halaga ng ating education budget. At kumpara na nga lamang sa ating mga karatig bansa sa Asean, halos kalahati lang ng kanilang nilalaan sa edukasyon ang ating ipinopondo sa ating sistemang pang-edukasyon.

Sa anumang nakalaang badyet, kailangang tugunan ang napakaraming pangangailangan gaya ng paglikha o pagbili ng mga kakailanganing aklat at mga materyales sa pag-aaral at pagtuturo sa buong bansa.  Kung di sapat ang badyet, kakapusin sa kagamitan ang materyales ang mga paaralan. May pagbaba nga, halimbawa na lamang, mula sa halos 6 milyong materyales na ipinamamahagi sa CALABARZON noong 2012, at humigit-kumulang na 4 milyong materyales lamang na ipinamamahagi naman noong 2015.

Talaga namang napakaraming kabataang kailangan mapag-aral at napakaraming pagkakagastusan sa edukasyon kung gayon.  Mas matinding usapin pa sa mga aklat at materyales, kailangan pa rin ng mga karadagang magtuturo sa ilang mga lugar sa bansa. Magandang mapaganda ang tinatawag na teacher-student ratio o ang bilang ng mag-aaral kumpara sa bilang ng mga guro.

Sa Rehiyon IV-A (CALABARZON), halimbawa, may 1 guro sa bawat 36 (1:36) na mag-aaral para sa 2014-2015; at sa Awtonomong Rehiyon sa Muslim Mindanao (ARMM), may 1 guro sa bawat 33 (1:33) mga mag-aaral sa sekundaryong antas sa mga taon ding yaon. Ang Awtonomong Rehiyon ng Kordilyera ang may pinakamaliit na ratio ng mag-aaral at guro para sa mga kaparehong antas, 1: 26 sa elementarya, at 1:22 sa sekundaryo.  Mahalaga ang mga bilang na ito dahil ayon sa mga pag-aaral, lumalabas na mas maganda ang pagkatuto kung mas maliit na bilang na mag-aaral ang hawak ng isang guro.

At kumusta na nga ba ang antas ng pagkatuto ng kabataang Filipino? Sa resulta ng National Achievement Test (NAT), hindi mainam ang ilang mga bilang.   Halimbawa, nasa 57.89% lamang ang resulta ng NAT para sa mga estudyante ng Grade 6 sa CALABARZON, at 41.07% para sa mga mag-aaral ng Grade 10 sa ARMM noong schoolyear 2014-2015.  Ang ibig sabihin nito, nasa kalahati lamang, o mababa pa nga, ng dapat matutunan ng mga mag-aaral ang kanilang tunay na natututunan.  Sa average, sa mga Grade 6 ng CALABARZON, 4 sa 10 tanong lamang sa pagsusulit (NAT) ang kanilang nasagutan ng tama.

Kailangan pa talaga ng dagdag na puhunan sa edukasyon.  Hindi na sapat ang pambansang pamahalaan lamang. Kailangan na ang mas matinding suporta ng mga lokal na pamahalaan, mga NGO, at ng pribadong sector. Mabigat ang usaping ito. Kailangan ang tulong ng lahat para mapagaan kahit paano ang mabigat na pasanin ng puhunan para sa edukasyon.

Close Bitnami banner
Bitnami