Dr. Jose Rizal

Pangulong Duterte sa mga Pinoy: Magbasa ng Biblia

January 15, 2018 by Pinas News

Ni: Quincy Joel V. Cahilig

Pangulong Duterte sa pagpasok ng taong 2018, pormal na idineklara ni Pangulong Rodrigo Duterte ang buwan ng Enero bilang ‘National Bible Month’ bilang pagkilala ng estado sa pagiging likas na relihiyoso ng mga Pilipino at sa impluwensiya ng relihiyon sa ating lipunan.

Sa ilalim ng Proclamation Number 124, na pinirmahan ng pangulo kamakailan, taunang gugunitain ng bansa ang National Bible Month tuwing Enero at National Bible Week naman sa huling linggo ng naturang buwan.

Ang hakbangin ay alinsunod sa 1987 Constitution na humihimok sa pamahalaan na suportahan ang anumang gawaing ikagaganda ng moralidad at espirituwalidad ng mga Pilipino, at batid ni Pangulong Duterte ang kapangyarihan ng ‘Banal na Kasulatan’ sa paghubog ng mga nasabing aspeto sa buhay ng tao kaya naman nararapat lamang na pagtuunan ng panahon na pag-aralan ang Banal na Kasulatan.

“History bears witness to the profound impact of the Bible on the life of nations, and how it has moved and inspired many people, including statesmen and social reformers, to work for the betterment of their fellow human beings even at great cost to themselves,” nakasaad sa proklamasyon ng pangulo.

Nilinaw din naman ni Pangulong Duterte na sa kabila ng kanyang proklamasyon ay mananatiling neutral ang pamahalaan sa pakikitungo nito sa lahat ng religious communities sa bansa.

Matatandaan na noong Disyembre, 2016 ay iminungkahi ni Senador Manny Pacquiao sa ipinasa niyang Senate Bill 1270 ang pagkakaroon ng “National Bible Day” na regular holiday sa ating bansa tuwing huling Lunes ng Enero bilang pagkilala sa kahalagahan ng Biblia, na pangunahing saligan ng pananampalataya ng mga Kristiyano, na bumubuo ng 93 percent ng populasyon ng bansa. Ang Pilipinas ang may pinakamalaking Christian population sa Asia-Pacific region at ang ika-5 sa mga bansang may pinakamalaking Christian population sa buong mundo.

Ibinabahagi ng isang lalaki ang isang kwento sa Biblia sa mga street children. Pamamahagi ng mga children’s books ng mga kwentong hango sa Biblia ng Philippine Bible Society

Ang kasaysayan at halaga ng National Bible Month

Nagsimula ang paggunita ng Pilipinas sa isang nationwide Bible celebration noong 1982 sa bisa ng Proclamation No. 2242 ng Pangulong Ferdinand E. Marcos na nagtakda sa unang Linggo ng Advent at huling linggo ng Nobyembre kada taon bilang National Bible Sunday at National Bible Week. Noong 1986, iniurong naman ng Proclamation No. 44 ng Pangulong Corazon C. Aquino ang National Bible Week sa Enero, na lalong pinagtibay ng Proclamation No. 1067 ng sumunod na Pangulong Fidel V. Ramos.

Dahil sa mga nasabing proklamasyon, kada taon ay nagtitipon-tipon ang iba’t ibang mga sekta ng relihiyon para mga aktibidad nito tulad ng parada, pamimigay ng mga kopya ng Biblia sa publiko, at mga religious rally na naghahayag ng mga tema ng celebration.

Tuwing Bible week, sume-sentro ang mga sermon ng mga religious groups sa kapangyarihan ng Salita ng Diyos na makapagbago sa buhay ng isang tao at sa mga katotohanang nakasaad sa bawa’t pahina ng Biblia na nagbibigay ng pag-asa at lakas ng loob sa mga panahon ng pagkadapa at pagsubok. At ‘di na mabilang ang mga nagbigay ng patotoo sa milagrong nagawa sa kanilang buhay ng Salita ng Diyos—paggaling mula sa isang mabigat na karamdaman, pagtigil sa mga masasamang bisyo at ilegal na gawain, paghanap ng lunas sa isang suliraning pinapasan, at muling pagbuo sa nasirang pamilya.

Ang tema ng National Bible Month ngayong 2018, ayon sa Philippine Bible Society, ay “Ang Biblia ang Sandigan ng Matuwid na Pamumuno at Pamumuhay”, alinsunod sa nakasulat sa aklat ni San Marcos 10:42-44:

“Kaya’t tinawag sila ni Jesus at sinabi sa kanila, “Alam ninyo na ang mga kinikilalang pinuno ng mga Hentil ay silang pinapanginoon nila at ang mga dakila sa kanila ang nasusunod sa kanila. Subalit hindi dapat ganyan sa inyo. Sa halip, ang sinumang nais maging dakila sa inyo ay kailangang maging lingkod ninyo; at ang sinumang nais maging una ay kailangang maging alipin ng lahat.”

Gaano nga ba kalawak ang impluwensiya ng Biblia?

Sa loob ng maraming panahon, marami nang mga aklat na ang nailimbag patungkol sa mga alituntunin para sa maayos at matagumpay na pamumuhay pero wala pa ring katulad ang Biblia pagdating sa lawak ng impluwensiya nito.

Ayon sa Guinness Book of World Records, ang Biblia ang bestselling book of all time. Mula noong taong 1815 ay 2.5 bilyong kopya nito ang naibenta at isinalin sa mahigit 2,200 na mga lengguahe at dayalekto.

Bukod sa pagbibigay liwanag ng Biblia sa kaluluwa; nagbibigay din ito ng sparks of ideas na makalikha ng mga bagay na kagilagilalas. Sa katunayan, ang Biblia ang naging inspirasyon ng maraming artists noon at ngayon.

Ang mga nobelang nagkaroon ng matinding impact sa literature ay mayroong impluwensya ng Banal na Kasulatan, gaya ng American classic literatures na The Song of Solomon ni Toni Morrison, Moby Dick ni Herman Melville, Uncle Tom’s Cabin ni Harriet Beecher Stowe, at The Scarlet Letter ni Nathaniel Hawthorne.

Maging ang ating Pambansang Bayaning si Dr. Jose Rizal ay naimpluwensyahan din ng Biblia sa pagsusulat niya ng kaniyang mga dakilang nobelang Noli Me Tangere at El Filibusterismo. Kung babasahin ang kaniyang Liham para sa mga Kadalagahan sa Malolos, mapapansin na talagang binasang buo at isinapuso’t isip ni Rizal ang Biblia.

Ang ilang mga paintings ng mga dakilang pintor na sina Leonardo Da Vinci, Michael Angelo, at William Blake, na nakadisplay sa iba’t ibang museo sa Europa, ay inspirado din ng Biblia.

Ang Biblia ay ang naging batayan din ng mga manunulat ng mga blockbuster na mga pelikulang The Ten Commandments, The Lord of the Rings, The Matrix, The Exorcist, Passion of the Christ, Bruce Almighty, at Evan Almighty, na patuloy na ginagigiliwan ng mga manonood hanggang ngayon.

Higit sa lahat, ang Biblia ang naging saligan ng maraming lipunan sa pagtatag ng kanilang moral codes, kabilang dito ang Estados Unidos, kung saan malaking bahagi din ng populasyon ang nagbabasa ng Biblia. Sa katunayan, sa Banal na Kasulatan ibinatay ng US ang mga probisyon sa kanilang saligang batas dahil naniniwala ang mga sinaunang lider nito, tulad ni Thomas Jefferson, na epektibo ang mga alituntuning nakasaad sa Biblia upang maayos na mapatakbo ang isang bansa.

“I have always said, I always will say, that the studious perusal of the sacred volume will make better citizens, better fathers, and better husbands,” wika ni Thomas Jefferson, ikatlong United States president.

Pinoy Millennial Problems

December 28, 2017 by Pinas News

PAKIKIPAGPULONG ni NYC Chair and CEO Aiza Seguerra (kanan) sa mga kabataang kabilang sa isang indigenous group

Ni: Quincy Joel V. Cahilig

MINSANG sinabi ng ating pambansang bayani na si Dr. Jose Rizal, “Ang kabataan ang pag-asa ng bayan.” Mga salitang binitawan na kalakip ang malaking pag-asa na ang susunod na henerasyon ang magdadala ng bansa tungo sa mas maganda at mas maunlad na kinabukasan na inaasam ng bawa’t mamamayan.

Nguni’t matatamo pa kaya ang magandang kinabukasan kung ang ating mga kabataan ay naging pasaway na? Maaari pa kayang maipagkatiwala sa kanila ang kinabukasan ng ating bansa? Mga balidong katanungan sa ating lipunan na dulot ng pangambang kaakibat ng mga numerong nagsasaad na ang mga kabataan ngayon ang lugmok sa mga di kanais-nais na mga gawain.

Ayon sa Philippine National Police Women and Children Protection Center, umabot sa 20,584 na mga menor de edad ang sumuko sa pulisya sa mga unang bahagi ng giyera kontra droga na inilunsad ng Administrasyong Duterte. Anim na pu’t limang porsyento sa kanila o katumbas ng 13,000 ang first-time offenders, samantalang 1,595 ang repeat offenders. Mahigit 98 percent sa mga sumukong minor de edad ang aminadong drug users; 1.33 percent (273) ang umamin na drug pushers; 0.32 (66) ang mga aminadong drug couriers.

Sa isang survey naman na isinagawa ng Demographic Research & Development Foundation at ng University of the Philippines Population Institute (UPPI), lumabas maraming kabataan ngayon ang nakaranas na ng premarital sex o pakikipagtalik sa hindi nila asawa.

Sinasabi din ng naturang pag-aaral na malaki ang impluwensya ng internet at social media sa pagiging aktibo ng mga kabataan sa sex. Isa sa apat na kabataan ang nakapagpadala o tumanggap na ng sex videos sa cellphone o internet, samantalang isa sa bawat 100 na kabataang pinoy ang nakapag-record ng kaniyang sariling sex video.

“Increasing prevalence of premarital sex may mean greater acceptance of behavior among our youth than in the past,” wika ni Prof. Maria Marquez ng UPPI.

Sagot sa Pinoy Millennial Problems

Batid ng National Youth Commission, sa pangunguina ng Chairman at CEO nito na si Cariza Y. Seguerra, ang hamon ng mga nasabing isyung kinasasangkutan ng mga kabataan sa kasalukuyan.

“Hindi na lihim na ang mga kabataan ngayon, a.k.a. the millennials, ay mayroong malawak na interest. At dahil sa mabilis na paglago ng communication technology at sa social media, ay nakikita nila ang lahat ng mga bagay sa mundo, maging ang mga positibo at negatibong mga bagay na kaakibat ng unlimited information na nakukuha mula sa internet. Dahil sa pagiging curious ng mga kabataan, ilan sa kanila ay nag-eexperimento, na naghahatid sa kanila sa droga, maagang pagbubuntis, at pagkakaroon ng sexually transmitted diseases/HIV”, wika ng naturang opisyal.

Naniniwala si Seguerra, bagamat hindi mako-control ang kaisipan at damdamin ng mga kabataan, maari pa rin naman silang magabayan at maturuan ng mga magagandang asal na nakaukit sa ating kultura.

“We cannot control how others influence them but we can join the game and add something to their options. Yes, we want to reignite that sense of nationalism among the youth by exposing them to cultural values handed down from one generation of indigenous community to another,”

Isa sa mga paraan na nakikita ni Seguerra upang mahikayat ang mga kabataan na tuklasing muli ang kanilang cultural heritage ay sa pamamagitan ng mga pelikulang sumasalamin sa mayamang kasaysayan ng Pilipinas hanggang sa kasalukuyang henerasyon ng social media kung saan nagkaroon ng culture of instantaneous connectivity.

Wika niya, malaki ang magagawa ng pelikula upang maitawid sa mga kabataan ang mga moral values at maging sa pagtuklas ng mga konkreto at epektibong solusyon upang matugunan ang mga isyung kasalukuyang hinaharap ng nakababatang henerasyon.

“Sa pamamagitan ng pelikula, magkakaroon tayo ng mas magandang perspektibo kung paano ipinahahayag ng mga kabataan ngayon ang kanilang kaisipan at damdamin patungkol sa mga kasalukuyang isyu“, paliwanag ni Seguerra, na unang nakilala ng madla bilang showbiz personality na nagsimula bilang child star noong 1980s.

Dahil dito, inilunsad ng NYC, sa pakikipagtulungan ng Film Development Council of the Philippines, at ng National Commission on Culture and Arts ang Pista ng Pelikulang Pilipino-Sine Kabataan sa buong bansa. Naging overwhelming ang suportang natanggap ng naturang proyekto ng NYC na tumanggap ng 185 short film entries mula sa iba’t-ibang panig ng bansa. Labing-dalawang finalists ang napili at ipinalabas ang kanilang mga pelikula sa mga malalaking sinehan sa bansa.

Dagdag pa dito, patuloy na hinihikayat ng NYC ang mga kabataan na lumahok sa mga cross cultural exchange programs nito gaya ng Ship for Southeast Asian and Japanese Youth Program (SSEAYP) at iba pang mga kahilintulad na youth exchange programs na bunga ng bilateral agreements sa pagitan ng PIlipinas at ng mga bansang Korea, China, Japan, at India.

“These exchanges instill a sense of pride in being a Filipino and provides a platform for promoting the Filipino culture”, pahayag ni Seguerra.

Abot-kamay na pagtulong

Ipinababatid din ng NYC Chair laging bukas ang kanilang komisyon para sa pakikipag-ugnayan sa mga government at non-government agencies para sa mga proyektong makatutulong sa mga kabataan at patuloy silang nagsasagawa ng mga iba’t-ibang mga programa upang mas mapalawak pa ang kaalaman at kakayahan ng mga kabataan sa bansa.

“Upang mas mapahusay ang aming mga programa, inilalapit namin ang aming komisyon sa mga youth groups na nangangailangan ng mas ibayong atensyon. Sa pamamagitan ng mga serye ng forum at surveys na aming isinasagawa sa mga rehiyon ay nalalaman naming ang mga kanilang mga pangangailangan at nasisiguro namin na maipapatupad ang mga proyektong nararapat para sa kanila.”

Ang mga iba’t-ibang proyektong nabanggit ay magaganda ang mga layunin pero hindi ito magiging epektibo kung gobyerno lamang ang kikilos dahil kung iisipin nating mabuti ang mga nabanggit na isyu, masasabi na ang pagresolba suliranin ng mga millennials ay magsisimula sa loob ng pamilya. Bagama’t sinasabi natin na ang mga kabataan ang pag-asa ng ating bansa, kinakailangan pa rin nila ng patnubay ng mga mas nakatatanda—na minsan ding naranasan ang mga hamon kabataan– upang masigurong tatahakin nila ang mabuting landas tungo sa magandang kinabukasan.

Maging saksi sa kasaysayan: Ang huling sandali ni Dr. Rizal

July 10, 2017 by PINAS

SA pamamagitan ng teknolohiya, maaari ka nang maging buhay na saksi sa mga huling sandali ni Dr. Jose Rizal.

Bagama’t si Rizal ay binaril at namatay mahigit isang siglo na ang nakararaan, may pagkakataon ka nang makapunta sa Bagumbayan at makita nang personal ang makasaysayang pangyayari.

Inilunsad ng Ayala Museum nitong huling linggo ng nakaraang buwan sa Lunsod ng Makati ang eksibit na tinaguriang “Experience the Future of History: The Execution of Jose Rizal in 360 Virtual Reality.”

“Bilang isang pangunahing Pambansang Bayani ng Pilipinas, si Rizal ay maaaring ituring na ‘Ama ng Bansa’ at ‘Lolo’ ng bawat Pilipino. Ang kanyang kabayanihan ay makabuluhan kaya’t dapat itong ituro sa bawat paaralan at maranasan ng lahat,” ani Prop. Ambeth Ocampo, isang dalubhasang historyador at ekspertong kinonsulta ukol sa eksibit.

Sa pamamagitan ng tinatawag na Google Cardboard Virtual Reality Headset, magkakaroon ang gagamit nito ng kakayahang makita sa tatlong dimensiyon (3D) ang kapaligiran sa Bagumbayan, kung saan ay binaril ang nasabing bayani.

VR Headset

Kapag ginamit ang naturang “VR Headset,” maaaring lumingon sa paligid at makita’t marinig ang mga pag-uusap ng mga tao, ang mga kilos ng ‘firing squad’ at iba pang mga naganap noong araw ng kamatayan ni Dr. Rizal.

Sa katunayan, sa paggamit ng headset maaaring piliin ang karanasan o ‘scenario’ na nais maranasan katulad ng pagiging bahagi ng madlang sumaksi sa pagbaril sa bayani, isa sa mga sundalo sa ‘firing squad’ o di-kaya’y maging si Rizal mismo.

Ang ‘virtual reality’ ay isang teknolohiya, na kung saan ay pinagsasanib ang mga pisikal na espasyo o lugar upang makalikha ng makatotohanang mga imahe, tunog at iba pang karanasang wari’y aktuwal na nagaganap.

Sinabi ng mga nakagamit ng headset, mistulang totoong naroroon ang isang tao sa Bagumbayan dahil maaari kang tumingin pataas, pababa at paikot upang makita ang lahat ng nangyayari sa mga huling oras ng buhay ni Rizal.

Ayon sa mga nagdisenyo ng teknolohiya, may mga katanungang ihahatid para sa bawat eksena o ‘scenario’ gaya ng:

“Bilang saksi sa pagbaril kay Rizal, panonoorin mo ba ito hanggang sa huling yugto?”

“Kung isa ka sa mga sundalo, kakalabitin mo ba ang gatilyo para barilin si Rizal?”

“Kung ikaw si Rizal, iisipin mo ba na may kabuluhan ang iyong pag-aalay ng buhay para sa bayan?”

Ayon sa Ayala Museum, hangad ng eksibit na pumukaw sa damdamin ng mga Pilipino ukol sa kabayanihan ni Rizal at gamitin ang teknolohiya upang magsimula ng kritikal na pag-iisip (critical thinking) tungkol sa iba’t ibang aspekto at konteksto ng kasaysayan.

Ang eksibit ay bahagi rin ng pagdiriwang ng ika-150 kaarawan ni Rizal na ginugunita ngayong 2017.

Ang paglilitis at kamatayan ni Rizal

Si Dr. Jose Rizal ay binaril at namatay sa Bagumbayan noong Disyembre 30, 1896 (dati’y tinaguriang Luneta at ngayo’y tinatawag na Rizal Park sa Lunsod ng Maynila), ayon sa hatol ng mga Espanyol. Siya ay nilitis sa pamamagitan ng isang ‘court martial’ bagama’t isa siyang sibilyan at hinatulan ng kamatayan dahil sa salang rebelyon, sedisyon, at iligal na pakikisama sa mga kaaway ng pamahalaang kolonyal. Ang kanyang ‘huwad’ na paglilitis ay tumagal lamang ng limang araw.

Ayon sa mga historyador at mananaliksik ukol kay Rizal, ang mga Pilipinong sundalong bumaril sa bayani ay napilitan lamang sapagkat may isang linya ng sundalong Espanyol na tumayo sa kanilang likuran. Sinabi ng mga historyador na may bantang pagpatay sa mga sundalong Pilipino kung sakaling hindi nila barilin si Rizal.

Sinasabing sinukat ng isang duktor na Espanyol ang presyon ni Rizal bago siya barilin at ikinagulat na normal ang kanyang pulso, isang senyales na panatag at buo ang loob ng bayani sa harap ng kanyang napipintong kamatayan.

Namatay si Rizal sa edad na 35 at iniwan ang kanyang biyudang si Josephine Bracken na isang banyagang mula sa Amerika.

Ang mga nobela ni Rizal na pinamagatang “Noli Me Tangere” at “El Filibusterismo” ay nagsiwalat ng mga kalabisan ng kolonyal na pamahalaan noong panahong iyon. Ang mga aklat din ang nagsilbing inspirasyon ng mga rebolusyonaryong lumaban sa Espanya, na siya namang naging bahagi ng umano’y krimeng ipinaratang kay Rizal.

Bago siya binaril, may sulat na ginawa si Rizal, kung saan niya mariing itinanggi ang pagkakasangkot sa anumang rebelyon laban sa Espanya. Sa katunayan, si Rizal ay dinakip samantalang patungong Cuba bilang isang boluntaryong duktor na tutulong sa mga sundalong Espanyol doon.

Iba pang mga eksibit ng Ayala Museum

Ang ilan pa sa mga permanenteng eksibit na matatagpuan sa museo ay ang mga sumusunod:

Gold of Ancestors: Pre-Colonial Treasures in the Philippines (Ang Ginto ng mga Ninuno: Kayamanan ng Pilipinas bago ang pagdating ng mga Kolonista) — Isang eksibit na nagpapakita ng nasa mahigit 1,000 ginintuang mga alahas, muwebles, at ibang kagamitang ginamit ng mga sinaunang naninirahan sa bansa bago pa man dumating ang mga Espanyol noong 1521. Makikita rin sa eksibit na ito ang mga seramiko mula sa Tsina noong ika-13 siglo.

The Diorama Experience (Ang Karanasang Diorama) — Ang eksibit na nagpapakita ng iba’t ibang yugto ng kasaysayan ng Pilipinas sa pamamagitan ng mga makatotohanang manika at kapaligiran. Ang mga manika o imahe ay inukit ng mga batikang manlililok ng Paete, Laguna at naging paborito ng mga bisita ng museo mula pa noong 1973.

Mahigit 60 kaganapan sa kasaysayan ang matutunghayan sa diorama kasama ang pamumuhay ng mga ninuno bago ang pagdating ng mga Espanyol; ang mga Digmaan laban sa mga Espanyol at Amerikano, Ikalawang Digmaang Pandaigdig, Pagkakamit ng Kasarinlan ng Pilipinas noong 1946, Panahon ng Batas-Militar at ang EDSA People Power Revolution.

Maritime Vessels (Mga Sasakyang Pangkaragatan) — Isang eksibit na ipinakikita ang iba’t ibang sasakyang pandagat mula noong 6000-500 B.C., ang mga ‘Chinese Junk’ o barkong Tsino, mga sasakyang pandagat mula sa Arabia at iba’t ibang malalaking barkong ginamit sa tinaguriang “Manila-Acapulco Galleon Trade.”

Ang “Experience the Future of History: The Execution of Jose Rizal in 360 Virtual Reality” at iba pang eksibit ay matatagpuan sa Ayala Museum, Makati Avenue cor. Dela Rosa St., Legaspi Village, Makati City. Bukas sa publiko ang mga eksibit mula Martes hanggang Linggo, 9:00 a.m. – 6:00 p.m.

Ang tiket upang makita ang lahat ng mga eksibit sa Ayala Museum ay P225 para sa lahat ng Pilipino at banyagang may patunay na ligal nang naninirahan sa Pilipinas at P425 naman para sa mga banyaga at hindi residente.

Mayroon ding dagdag na discount sa senior citizens, mga may kapansanan o persons with disabilities (PWDs), guro at mga estudyante.

Recent News: