PINAS

Ang Lihim ng Panginoon (Ikapitong Bahagi)

Sonspeak

Recent News:

Maureen Simbajon

Healthy habits na pampahaba ng buhay 

by

Ni: Maureen Simbajon  

ISANG pag-aaral ang isinagawa ng mga mananaliksik mula sa Harvard University kamakailan tungkol sa limang healthy habits na maaaring makapag-extend ng buhay ng tao ng higit pa sa isang dekada.

Anu-ano ang mga ito?

  1. Ang hindi paninigarilyo.Ang paninigarilyo ay nagdudulot ng sakit sa puso, osteoporosis, stroke, emphysema at iba pang mga malalang problema sa baga.

Sa oras na matigil ito, ang panganib na dulot ng paninigarilyo, kabilang na ang sakit sa puso, stroke, at colorecteral kanser, ay nagsisimulang bumaba sa loob lamang ng ilang buwan dahilan upang maibalik ang magandang kalusugan ng isang tao.

  1. Pag-eehersisyonang hindi bababa sa 30 minuto kada araw. Ayon sa pag-aaral, ang pag-eehersisyo ng 30 minuto bawat araw ay nagpapalakas sa pangkalahatang kalusugan at kagalingan ng isang tao. Pinapanatili nitong malusog ang puso at maayos ang daloy ng dugo sa katawan. Binabawasan din nito ang panganib ng cardiovascular disease, stroke, metabolic syndrome, at diabetes.

Dagdag pa rito, ito rin ay nakakabawas ng manaka-nakang stress at nakapagpapabuti sa mood at productivity ng isang tao.

  1. Pagpapanatili ng isang malusog na pagkain.  Hindi lingid sa kaalaman ng tao na ang pagkain ng tama ay nakakatulong sa pagpapahaba ng buhay nito. Ang isang malusog na diyeta ay nakakatulong na maiwasan ang mga iba’t-ibang karamdaman kabilang na ang sakit sa puso, hypertension, kanser, at katarata.

Ang pagkuha ng daily recommended na bilang ng mga gulay, prutas, whole grains, nuts, polyunsaturated fatty acids at omega-3, at ang paglilimita sa pagkonsumo ng mga processed meats, inumin na matataas sa asukal, trans fat, at sodium ay tiyak na makapagpapabuti sa overall health at magpapahaba ng lifespan ng isang tao.

  1. Pag-inom ng katamtamang dami ng alkohol. Umaabot sa 88,000 katao ang namamatay sa US (pa lamang) dahil sa pag-inom ng alkohol sa bawat taon.

Ayon sa mga eksperto, ang pag-limita ng hanggang isang baso ng alkohol para sa mga babae, at isa hanggang dalawang baso para sa mga lalaki kada araw ay nagpapababa sa panganib ng sakit sa puso, stroke, diabetes mellitus, metabolic syndrome at maagang pagkamatay dulot ng toxic na epekto ng sobrang alkohol sa katawan.

  1. Pagpapanatili ng normal na timbang. Ang body mass index, o BMI, ay isang paraan upang masuri kung ang isang tao ay nasa malusog na hanay ng timbang ayon sa kanyang taas. Ang rekomendadong BMI ay nasa pagitan ng 18.5 at 24.9.

Ayon sa mga mananaliksik, ang isang taong may BMI na 30 ay mas may higit na probabilidad na magkaroon ng malubhang karamdaman, kumpara sa isang taong may BMI na 20.1 kung kaya’t importante na mapanatili ito sa tamang hanay.

Ang pagsunod sa mga nabanggit na kasanayan ay magdudulot ng isang malaking epekto sa average life expectancy ng isang tao. Halimbawa na lang sa edad na 50, ang mga lalaking sumusunod sa healthy habits na ito ay nakitaan ng pag-extend ng kanilang lifespan ng up to 12.2 years, habang sa kababaihan naman,  umabot ito hanggang sa 14 na taon.

“Ang mga simpleng pagbabago sa kaugalian ng tao kagaya nito ay magdudulot ng malaking kalamangan sa kanilang kalusugan at kahabaan ng buhay,” saad ng pangunahing mananaliksik na si Meir Stampfer, mula sa Harvard Chan School of Public Health.

Mind-reading device, makakatulong sa paralisadong muscles

by

SA pangangasiwa ni Robert Gaunt, natulungang maramdaman ng isang paralisado ang robotic arm gamit ang mind-reading chip sa kanyang utak.

 

Ni: Maureen Simbajon

TINATANTYA ng World Health Organization na bawat taon, mayroong mahigit sa 250,000-500,000 na katao sa buong mundo ang nagdurusa sa pagkapinsala ng kanilang spinal cord, 13 porsyento sa kanila ay nawawalan ng kakayahang kontrolin ang mga biyas at mga braso, habang 45 porsyento naman ang maaaring makakilos o makaramdam ng kakaunti, subalit malubha pa rin itong malilimitahan sa mga pisikal na gawain. Halos dalawang milyong katao ang naapektuhan ng sakit na stroke sa Estados Unidos at nabubuhay ng may pagkalumpo, at may mahigit sa isa’t kalahating milyon ang mayroong multiple sclerosis o cerebral palsy.

Ang Defense Advanced Research Projects Agency (Darpa) ay nagkaloob ng $65million (£50million) sa anim na koponan ng mga mananaliksik, upang makabuo ng bagong teknolohiya na makakatulong na masolusyonan ang pagkawala ng abilidad ng pagkilos dahil dito.

Hindi kailangang maging isang siyentipikong mananaliksik upang malaman na ang utak ng tao ay lubhang sensitibong bahagi ng katawan: ang bawat parisukat na milimetro ng utak ay naglalaman ng sampu-sampung libong neurons, ang mga kable ng koryente na nagdadala ng mga mensahe sa paligid ng utak.

Dahil dito ang mga brain implants ay kinakailangang maging katamtamang sukat o liit upang maiwasan ang posibilidad nang pagkagambala sa paggana ng utak.

Ang mga mananaliksik mula sa Unibersidad ng Purdue, Indiana, USA ay nakalikha ng isang maliit na chip na may kakayahang makapag-pick up ng signal mula sa utak o sa nervous system, at ipadala ito nang wireless sa labas ng katawan para sa analysis nang hindi nangangailangan ng baterya.

Tulad ng karamihan sa mga non-bony na istraktura sa katawan, ang utak ay hindi static. Ito ay tumitibok, kaya ang anumang electronics na makakasayad dito ay kinakailangang magkaroon ng kakayahang makagalaw at makasabay dito.

“Kung hindi ito susunod sa paggalaw ng utak, maaari itong makapinsala sa mga neurons,” sabi ni Saeed Mohammadi, isang associate professor sa Electrical at Computer Engineering department ng Purdue School.

“Sa paglipas ng panahon, ang mga tao na gumamit ng mga probe ay napapansin na ang signal ay nawawala … kung ang electrode ay may kakayahang makagalaw kasabay ng brain tissue, magkakaroon ng mas kakaunting pinsala at mas maayos na pagkuha ng signal sa mas mahabang panahon,” dagdag ni Mohammadi.

Habang ang mga mananaliksik sa Purdue ay napapakinabangan ang maliit na chip sa loob lamang ng ilang minuto, idinisenyo nila ito upang magkaroon ng kakayahang mas makasunod sa galaw, at maging isang sapat na low-powered technology upang makapanatili ito sa katawan sa mas matagal na panahon, at sa huli ay magamit ito sa pangmatagalang pagmamanman ng kalusugan ng utak.

PAGSUBOK sa isang Brain-Machine Interface System

 

Dagdag na pagsubok sa teknolohiya

Ang laboratoryo ni Jose Contreras-Vidal, isang neural engineer, na isang pakikipagtulungan sa pagitan ng Unibersidad ng Houston at Arizona State University, ay patuloy na nagsasanay sa mga paralisadong tao upang makakilos sa pangangasiwa ng mga mananaliksik.

Ang  grupo ni Contreras-Vidal ay isa sa mga bumuo ng mga neural prostheses, mga aparato na may kakayahang magbasa ng mga signal mula sa utak at gamitin ito upang ibalik ang galaw sa mga taong paralisado dulot ng aksidente o sakit.

Isa sa mga naisagawang eksperimento ay ang kaso ni Eugene Alford, isang plastic surgeon na naparalisa ang mga binti nang minsang mahulugan ito ng puno sa kanyang sakahan. Nakilahok ito sa isang pag-aaral na idinisenyo upang malaman kung ang mga paralisadong tao ay may kakayahang makontrol ang isang robotic exoskeleton gamit lamang ang kanilang mga isip.

Sinubukan ni Alford na lumakad sa pamamagitan ng pagpilit sa mga electrical impulses sa kanyang utak na kumonekta sa mga electrodes sa kanyang ulo, upang maisalin ito sa pisikal na paggalaw.

Hinimok ni Contreras-Vidal na ituon nito ang pansin sa kung saan nito gustong pumunta, hindi sa kung paano ito magiging posible.

“Sa huli, naglagay si Contreras-Vidal ng isang tasa ng kape sa mesa, at nasabi ko sa sarili na gusto ko ang tasa ng kapeng iyon,” sabi ni Alford.

Kung kaya’t humakbang si Alford patungo sa ibabaw ng mesa at kinuha itong mag-isa. Sa pamamagitan ng pag-iisip katulad ng paglakad ng isang normal na tao — ibig sabihin hindi masyadong pag-iisip tungkol dito — naipadala nito nang maayos ang tamang signal sa brain-machine interface na kumukontrol sa robot, dahilan ng matagumpay na paglakad nito.

“Ito ay isang malaking bagay para sa isang taong naka-wheelchair sa nakalipas na limang taon, ang makatindig at makaharap ang isang tao sa kanyang mukha, matingnan ito sa kanyang mga mata,” saad pa ng maluha-luhang si Alford.

Bukod kay Alford si Bill Kochevar ng Cleveland, Ohio, ay nakaranas din na magamit ang mga electrodes na itinanim sa motor cortex ng kanyang utak upang pagalawin ang kanyang mga paralisadong bisig. Salamat sa kumbinasyon ng implants sa utak at isang hanay ng mga stimulatory electrodes na ikinabit sa mga braso ni Kochevar, naigalaw nito ang mga bisig upang mapakain ang sarili, maitaas ang isang tasa patungo sa kanyang bibig at makamot ang kanyang ilong. Bagama’t limitado pa rin ang mga kakayahang ito, malaki pa rin ang naitulong nito kay Kochevar. “Alam kong marami pa ang posibilidad na magagawa ko ang mga bagay na dati ay hindi ko iniisip na posible,” saad nito, bago ito pumanaw mula sa komplikasyon sa sakit.

“This is a big deal scientifically,” sabi ni Bolu Ajiboye, isang biomedical engineer sa Case Western Reserve University sa Cleveland, na nakipagtulungan kay Kochevar. “But it is also a big deal clinically. Before this, he couldn’t even do anything,” dagdag pa nito.

JOSE Contreras-Vidal, neural engineer sa Unibersidad ng Houston.

 

Pagpapaunlad sa teknolohiya

Ang feedback na natatanggap ng mga kalahok sa pananaliksik ng Ajiboye at Contreras-Vidal kapag sila ay kumikilos ay tanging biswal lamang. Gayunpaman, ang iba pang mga mananaliksik ay nagsisikap na makapagbigay ng isa pang mahalagang uri ng sensory information —ang sense of touch.

“Sa ganitong paraan natin malalaman kung paano hawakan ang mga bagay sa tamang paraan, upang tiyakin na hindi ito madudurog o mahuhulog,” sabi ni Robert Gaunt, isang biomedical engineer sa Rehab Neural Engineering Labs sa Unibersidad ng Pittsburgh, Pennsylvania.

Ang paningin ay hindi laging nagbibigay ng sapat na impormasyon sa isang tao upang tiyakin kung nahahawakan nito ang isang bagay, hulaan ang tamang higpit ng pagkakahawak nito o ang pisikal na pangdamdam na kinakailangan upang sumulat o mapihit ang isang gamit.

Mahaba-habang landas pa ang tatahakin upang tuluyang magamit ang mga neural prosthesis sa isang domestic na setting.

Kagaya ng sa Unibersidad Purdue, patuloy pa rin ang isinasagawang pananaliksik upang mas mapaliit, mas maging flexible, at mas mapatibay pa ang pagtakbo ng teknolohiyang ito.

Paano palalakasin ang Adversity Quotient

by

 

Ni: Maureen Simbajon

ANO ang Adversity Quotient o “AQ”? Ito ay isang sukatan ng katatagan ng isang tao, katulad na lamang ng IQ (Intelligence Quotient) na isang paraan din upang masukat ang katalinuhan ng isang tao. Ang pag-unawa sa iyong Adversity Quotient ay lubos na mahalaga. Ito ay nagsasabi ng marami tungkol sa iyo, kung paano ka humarap sa mga hamon sa buhay at kung paano ka bumabangon sa panahon ng mga pagsubok, mula sa mga maliliit na aberya hanggang sa malalaking dagok na dumarating sa araw-araw.

Ayon kay Paul Stoltz na sumulat na librong Adversity Quotient, “Ang tagumpay sa buhay ay hindi lahat nakabase sa kung gaano kataas ang iyong IQ kung hindi sa iyong abilidad na gawing oportunidad ang kung anumang hadlang na iyong makakaharap para magtagumpay sa buhay.”

Ayon pa dito kapag mas malakas ang AQ ng isang tao, hindi ito basta-basta maaapektuhan ng iba’t-ibang klase ng pagsubok at kahirapan na maaring makasama sa kalusugan at pananaw nito sa buhay. Kapag mas mahina naman ang AQ ng isang tao, mas mahihirapan ito na mapanatili ang lakas, optimismo, at tibay ng loob na kinakailangan upang magamit ng husto ang tinataglay nitong talento.

Ang sinumang may mataas na AQ ay hindi madaling mahihila pababa kapag nahaharap sa mas mahihirap na sitwasyon at magiging mas epektibo ang pagtugon nito sa hamon ng buhay. Ang pagkakaroon ng ganitong kakayahan ay magbibigay ng buhay na sadyang mas kasiya-siya.

DR. Paul G. Stoltz, ang may akda ng librong ‘Adversity Quotient’ at isa ring motivational speaker.

 

Paano masusukat ang Adversity Quotient?

May mga tools online na pwedeng gamitin upang malaman ang Adversity Quotient ng isang tao. Isa na rito ay ang Los Angeles Times online [http://articles.latimes.com/1998/may/18/news/ss-51010] at ang website ni Winston Brill na isang lider pagdating sa pagiging produktibo at pagkamalikhain  [http://www.winstonbrill.com/bril001/html/article_index/articles/501-550/article517_body.html].  Puntahan lamang ang mga nakasulat na mga website at sagutin ang mga katanungan upang matukoy ang iyong AQ.

Apat na pangunahing variable ng AQ

Sa karamihan ng mga pagsusulit ng AQ, ang apat na pangunahing variable na napagmasdan ay maibubuod sa salitang CORE (control, ownership, reach at endurance).

  1. Ang CONTROLay tumutukoy sa kung gaano kalaki ang kontrol ng isang indibidwal sa kahirapan na nararanasan. Sa anu-anong antas maaari nitong maimpluwensyahan ang sitwasyon? Gaano karaming kontrol ang meron ito?

Ang may matataas na AQs ay may higit na kontrol at impluwensiya sa mahihirap na sitwasyon kaysa sa  mas may mabababang AQ. Kahit na sa mga sitwasyon na sa wari baga ay napakalaki o hindi abot ng kanilang kamay, ang mga may matataas na AQ ay nakakakita pa rin ng ilang bahagi ng sitwasyon na maaari nilang maimpluwensyahan. Ang mas may mababang AQs naman ay kokonti lamang o wala gaanong kontrol at madalas na ang mga ito ay agad na sumusuko.

  1. Ang OWNERSHIP o pagmamay-ari ay tumutukoy sa dahilan ng kahirapan at ang kagustuhan ng indibidwal na akuin ang responsibilidad, at gumawa ng mga kinakailangang hakbang upang malampasan ito. Sa anu-anong antas nakikita nito ang sarili na responsable sa pagpapabuti ng sitwasyong nakakaharap? Sa anu-anong antas ito may pananagutan para mapabuti ito?

Ang mga may matataas na AQ ay pinananagot ang sarili sa mga sitwasyong kinakaharap anuman ang dahilan nito. Samantalang ang mga may mas mababang AQ ay kalimitang nililihis ang pananagutan at kadalasan ay kuntento na lang silang maramdaman na sila ay biktima lamang at wala silang anumang magagawa.

  1. Ang REACHay tumutukoy sa lawak ng naaapektuhan ng problema at kung hanggang saan ito umaabot kagaya ng sa trabaho at pati buhay sa tahanan.

Ang mga may matataas na AQ ay sinisigurong hindi na lalala ang epekto ng pagsubok o hamon sa buhay. Hindi nila pinapayagan na mapahamak ang mabubuting aspeto ng kanilang buhay at trabaho. Sa kabilang banda, ang mga mas may mabababang AQs ay hinahayaan lang na maapektuhan ang ibang mabubuting aspeto ng kanilang buhay.

  1. Ang ENDURANCEay tumutukoy sa kung gaano tatagal ang problema at ang mga epekto nito.

Hanggang kailan magtatagal ang paghihirap?

Ang mga may mas matataas na AQ ay may kakayahang tumingin ng lagpas sa kahirapan at panatilihin ang pag-asa sa kanilang mga puso kumpara sa mas may mabababang AQ na nakikita ang kahirapan o mga pagsubok sa buhay na tila baga walang katapusan.

Importante na tutukan ang pagtugon sa anumang pagsubok base sa apat na variables na ito, at gawin ang makakaya upang mapalakas at mapabuti ang taglay na Adversity Quotient.

Isang uri ng hakbang na pwedeng gawin ay pansinin ang mga saloobin at kung ano ang mga naglalaro sa isipan, pagkatapos ay piliting iwaksi ang mga negatibo at kawalan ng pag-asa na pilit humihila sa iyo pababa bagkus ay gawin itong estratehiya upang malutas ang mga problema.

Importante rin na mapanatili na malusog ang tiwala sa sarili at siguraduhing limitahan ang mga pagdududa at pag-aalinlangan upang makontrol ang mga pagbabago na kailangang gawin.

Sabi nga nila, hindi mo makokontrol ang mga kaganapan sa iyong buhay ngunit maaari mong kontrolin kung ano ang magiging reaksyon mo sa mga ito.

“Sa tingin ko hindi mo dapat tinitingnan ang kahirapan bilang isang kabiguan. Kailangan mong tingnan ang kahirapan bilang isang pagkakataon upang matuto at maging mas mahusay,” ayon kay Mark Yu, na CFO ng SEAOIL Philippines, Inc.

Ang mga taong may malalakas na Adversity Quotient ay palaging naisasaisip na may rason kung bakit nangyayari ang mga bagay-bagay. Ito ay nakakatulong upang hindi magdulot ng sobrang stress sa katawan at pagkalugmok sa buhay. Isang magandang halimbawa ay ang mawalan ng mahal sa buhay. Kadalasan ito ay magdudulot ng depression sa mas may mababang AQ na maaaring makaapekto sa pang-araw araw nitong tungkulin. Ngunit sa mas may mataas na AQ, sapat na ang magdalamhati ng ilang araw, isaayos ang mga dapat isaayos, at magpatuloy sa buhay bitbit ang mga leksyon na natutunan sa nangyari.

Hindi kailangang manatiling pareho ang pagtugon ng isang tao sa mga pagsubok. Ito ay maaaring mabago. Simulan nang paunti-unti at ito ay kaagad na mapapabuti.

Minsan ang pagtugon sa iba’t-ibang hamon ng buhay ay nakabase sa kung ano ang nakasanayan o nakagawian.  Minsan hindi namamalayan na ganito na pala ang nangyayari. Huwag mahiyang humingi ng tulong o payo mula sa mga kaibigan o kakilala base sa kanilang nakikita upang matukoy kung anong klaseng pagtugon ang ginagawa sa iba’t ibang uri ng hamon sa buhay at sa kung anong uri tayo madalas sumasablay.

Sa sandaling matanto at matukoy ito, ay maaari nang simulan ang pagbabago.

Ang AQ din diumano ay may direktang ugnayan sa mental at pisikal na kalusugan. Kung kaya’t importante na panatilihing mabuti ang parehong mental at pisikal na aspeto ng buhay. Ang kontrol ay mahalaga para makamtan ito.

Sa pamamagitan ng pagtatakda ng mga layunin at pagsunod hanggang sa ang mga ito ay makumpleto kahit ano pa ang maengkwentro, at sa pagbuo ng kakayahang makahanap ng paraan upang magamit at malampasan ang bawat hadlang na makakaharap ay siguradong magpapalakas sa Adversity Quotient ng isang tao.

Self-driving cars: Astig na kinabukasan ng kalsada

by

ANG mga car-related na aksidente ay kadalasan gawa ng human error and distraction.

 

Ni: Maureen Simbajon     

WALANG kaduda-dudang magkakaroon ng makabuluhang epekto sa buhay ng tao ang isang self-driving na sasakyan.

Ayon sa Forbes mayroon ng mahigit sa 1,700 na mga startups ang gumagawa ng paraan upang maisakatuparan ito kabilang na rin ang mga pangunahing car manufacturers na sumusuporta at namumuhunan sa paglago ng teknolohiyang ito.

Ang isang self-driving car na kilala rin bilang isang robot na kotse, autonomous o driverless car ay may kakayahang makaramdam ng kapaligiran at gumalaw nang may kakaunti o walang input mula sa isang driver.

Upang makita ang kapaligiran, ito ay gumagamit ng iba’t-ibang mga sensor tulad ng radar, computer vision, sonar, GPS, inertial units ng pagsukat at advance na sistema ng pagkontrol upang matukoy ang mga naaangkop na landas pati na rin ang mga hadlang, at mga angkop na karatula o palatandaan.

Sa nakaraang dalawang taon, nasubukan ang teknolohiyang ito sa Estados Unidos — kabilang na dito ang Uber na nakabili ng isang self-driving truck startup na Otto. Ang teknolohiyang ito ay nasa maagang yugto pa ng paggamit at pagsasaliksik at ang pinakahamon dito ay ang maisakatuparan ito kahit sa pinaka-mahihirap na daan katulad ng sa Maynila.

ANTHONY Levandowski, ang co-founder ng self-driving truck na Otto.

 

Kaligtasan sa daan

Ang human error ang nangungunang sanhi ng mga aksidente sa kalsada. Isang halimbawa rito ay ang pagmamaneho nang nakainom.

Bawat taon, higit sa 35,000 katao ang namamatay sa daan, at ang bilang na ito ay maari pang tumaas.

Ayon sa mga eksperto, malaki ang posibilidad na sa paggamit ng autonomous na sasakyan mapapababa ang istatistika ng mga car-related na aksidente sa daan.

Saad ng dating Sekretaryo ng Transportasyon na si Anthony Foxx, ang mga autonomous na sasakyan ay maaaring makatakbo nang mas malapit sa isa’t isa, dahilan upang mapababa ang negatibong epekto sa kapaligiran, mas matipid sa gasolina, at makabuluhang pagbaba ng panganib sa kalsada.

Tinatantya na maaaring maiwasan ang mga aksidente sa daan mula sa 75 hanggang sa 90 porsyento na nangyayari bawa’t taon sa pamamagitan ng paggamit ng autonomous na sasakyan.  

driving

AUTONOMOUS cars, nasimulan nang maisakatuparan.

 

Mas matipid at pinababang gastos

Ang mga autonomous na sasakyan ay mostly software on wheels. Ang teknolohiya na nagpapatakbo sa isang driverless na kotse ay nagbibigay daan upang mas ma-optimize at matiyak na ang fuel consumption ng bawat sasakyan ay mas pinababa. Inaasahan na makakatulong rin ito sa pagbawas ng fuel emissions hanggang 60 porsyento.

Bukod sa gasolina, kabilang sa maaring mabawasan ay ang demand para sa automotive insurance.

Maaari ring mabawasan ang pangangailangan para sa mga opisyal ng pulisya at mga aides sa kalsada na tumutulong sa regulasyon ng trapiko dahil mababawasan ang mga paglabag o mga pagkakamali kaugnay sa trapiko.

Dagdag pa rito, mapapababa na rin ang pangangailangan na manatili sa isang hotel magdamag kapag mahaba ang biyahe, dahil maaari nang makatulog o makapagpahinga ang bawat pasahero habang patuloy na bumabyahe.

Maaari ring makaranas ng mas kakaunting pangangailangan sa paradahan dahil maaari nang makalabas sa sentro ng lungsod at makahanap ng bakanteng ispasyo ang kotse kapag hindi ito ginagamit.

Posible na rin para sa mga kotse na mag-park ng mas malapit sa bawat isa.

Tinatantya na ang mga self-driving na sasakyan ay maaaring maka-park ng may 15 percent less space na magreresulta naman ng pagtitipid sa parking space sa mga lungsod o bayan sa buong mundo.

Sa larangan ng real estate, ang mga ispasyo na karaniwang nakalaan para sa mga driver ay maaari nang mailaan sa iba pang mga kagamitan.

KAKULANGAN sa tulog at pahinga ang isa sa mga pangunahing sanhi ng car accidents.

 

Mas sapat na oras

Ayon sa istatistika, taun-taon, ang mga taong naninirahan sa lungsod ay gumugugol ng halos pitong bilyong oras sa trapiko.

Gamit ang mga driverless na kotse maaaring ma-access ang mga up-to-the-minute data upang makatulong na subaybayan ang trapiko, pati na rin ang mga digital na mapa at iba pang kagamitan na maaaring makatunton ng pinakamabilis at pinakamainam na daan. Ang lahat ng ito ay magreresulta sa mas kakaunting trapiko at pagluwag ng trapiko.

Kapag patuloy ang pag unlad ng teknolohiya sa nalalapit na panahon, maaari ng maigugol ang oras na inilalaan sa pagmamaneho sa ibang mga bagay kagaya ng pagrerespondi ng mga email, pagbabasa ng balita, mabilisang pagkain kapag gahol sa oras, at ang pagtulog kahit ilang sandali pa bukod sa marami pang iba.

Maihahalintulad ito sa isang moving home. Magbabago ang mga interior ng kotse upang mas mapahusay ang pagpapahinga at kaalwanan ng mga nakasakay dito.

Sa nakalipas na 20 taon, ang paggamit ng isang autonomous na behikulo ay laman lamang ng mga pelikula, o hanggang panaginip lamang. Sa kasalukuyan, unti-unti na itong nagiging katotohanan.

Marami pang kinakailangang trabahuin upang ang self-driving car ay magamit ng nakararami nang ligtas, epektibo at fully autonomous. Karamihan sa mga naisagawa na ay tumutulong lamang sa mga driver na magsagawa ng iilang mga gawain, tulad ng pagpapanatili ng  distansya at pagsesentro sa lane, subalit wala pang kotse sa ngayon ang maaaring magmaneho nang mag-isa sa isang buong hanay ng mga kalsada. Nangangailangan pa rin ito ng input mula sa isang driver subalit ayon sa mga ulat tila ang uri ng teknolohiyang ito ay maaari nang maisasakatuparan ng fully autonomous sa hindi nalalayong hinaharap.

Basag na cellphone screens maaari ng magself-repair 

by

PAGGAMIT ng CO2 sa pagseself-repair ng mga basag o gasgas na screen, posible na sa nalalapit na hinaharap.

 

Ni: Maureen Simbajon

ALAM ng kahit na sinong may cellphone kung gaano kalaking abala kapag nabasag ang screen nito. Salamat sa makabagong teknolohiya may posibilidad na itong maayos at makumpuni ang sarili sa pamamagitan lamang ng paggamit ng carbon dioxide (CO2).

Noong 2015 isang pangkat ng mga British scientist ang nag-anunsyo ng isang bagong teknolohiya ng carbon fiber na kapag nasira ay maaaring maiayos nang mag-isa ang sarili.

Nakuha ang inspirasyon para rito sa kung paano gumagaling ang katawan mula sa mga sugat sa pamamagitan ng pagbuo ng isang tuyo at pananggalang langib.

Orihinal na binuo para sa mga pakpak ng eroplano, isang pangkat ng mga mananaliksik sa University of Bristol ang nakipagtulungan sa mga inhinyero ng aerospace upang makabuo ng isang gumaganang materyal na may kakayahang gumalaw sa loob ng maliliit na bitak at patigasin ang mga ito.

Si Duncan Wass, isang propesor ng catalysis na nanguna sa pagpapakilala ng teknolohiya, ang nagsaad na maaari itong magamit sa proseso ng pagmamanupaktura ng ilang bagay na gumagamit ng carbon fiber kagaya ng cellphone sa loob lamang ng ilang taon.

Paggamit ng chloroplasts

Sa kasalukuyan,  isang pangkat naman ng mananaliksik mula sa Massachusetts Institute of Technology (MIT) na pinamumunuan ni Michael Strano, isang propesor ng chemical engineering, ang lumikha ng isang kaparehang materyal na hindi na nangangailangan ng outside input  katulad ng init , ultraviolet light, kemikal, o mechanical stress upang gayahin ang natural na biolohikong proseso, katulad ng ginagawa ng mga halaman na ginagamit ang carbon dioxide sa atmospera upang mapalago at makumpuni ang sarili.

“Ang unang hakbang ay pag-iisip ng mga materyales na tumutubo at nagre-repair sa sarili katulad ng mga halaman at puno. Ang sunod na hakbang ay ang pagsasanay sa paggamit ng mga ito.  Pagkatapos ng karagdagang pagpapabuti at pag-ooptimize, maaari nang simulan na mapalitan ang mga nabubulok na materyales ng makabagong bersyon,” saad ni Strano.

Ang resulta ay isang synthetic gel-like polymer na gumagamit ng chloroplasts na kinuha ng mga siyentipiko mula sa mga dahon ng spinach. Isinasalin ng polymer ang CO2 sa isang carbon-based substance kagaya ng coating na siyang magbibigay ng kakayahan ma-repair ang sarili. Kapag nabasag o nagasgasan ang ibabaw ng cellphone, madaling mapupunan ang mga puwang at mapapatibay ang mga ito sa pagkakalantad lamang sa hangin at sikat ng araw, nang hindi nangangailangan ng karagdagang pagkilos.

SI Michael Strano ang pangunahing tagapagsaliksik sa proyektong ito.

 

Ang materyal na ito sa kasalukuyan ay hindi pa gumagana sa labas ng laboratoryo.

Ang isolated chloroplasts ay hindi ganun katatag. Hindi na agad ito gumagana pagkatapos maalis sa halaman ng ilang oras lamang.

Bumuo si Strano at ang kanyang mga kasamahan ng paraan upang mas mapataas ang catalytic lifetime na nakukuha sa chloroplasts, at mapalitan ang mga ito ng mga non-biological catalysts upang higit pang palakasin ang paggana ng mga ito.

“Ito ay mas magtatagal at magsasagawa rin ng parehong mga tungkulin,” saad ni Strano. “Subalit sa kasalukuyan, kinakailangan ang mga karagdagang pag-unlad sa chemistry at material science bago ito malawakang magamit sa konstruksiyon at komposit na materyales,” tugon ng mananaliksik.

GINAGAWAN ng mga siyentipiko ng paraan upang hindi na maabala kapag nabasag ang cellphone screen.

 

Gayunpaman, hindi raw ito nalalayo sa katotohanan.

Ang mga inisyal na aplikasyong pangkomersyal kagaya ng mga self-healing coatings para sa mga car trims, cellphones, at fabrics ay maaaring makamit sa nalalapit na panahon, ayon sa mga siyentipiko.

“Sa pinakasimpleng anyo nito, ang paggawa ng mga materyal na ito ay simple at hindi magastos o kumplikado,” sabi ng isa pang tagapagsaliksik na si Seon-Yeong Kwak. Dagdag pa nito, “Ang materyal ay nagsisimula bilang isang likido na nagsisimulang lumaki at kumumpol sa isang mas matatag na anyo.”

Ang Kagawaran ng Enerhiya na siyang nagpondo sa unang pananaliksik ng MIT ay nag-isponsor ulit ng isang bagong programa, sa pangunguna pa rin ni Strano, upang mas mapalawak pa ang pananaliksik.

“Mayroong carbon sa lahat ng dako ng daigdig,” saad ni Strano.” Ang mga tao ay gawa sa carbon. Ang carbon dioxide ay hindi kailangang maging isang pasanin. Ito ay isang pagkakataon. Ang paggawa ng materyal na maaaring ma-access ang masaganang carbon sa paligid natin ay isang mahalagang pagkakataon para sa materials science. ”

 

Ang pagdidisenyo ng mga materyales na hindi lamang umiiwas sa paggamit ng fossil fuels, kundi kumakain na rin ng carbon dioxide sa atmospera, ay may malinaw na benepisyo para sa kapaligiran at sa klima.

Sa mga nakalipas na taon, ang mga mananaliksik ay naghanap ng mga makabagong pamamaraan upang alisin ang carbon dioxide sa kapaligiran, isang makapangyarihang greenhouse gas na ibinubuga mula sa pagkakasunog ng fossil fuels. Ang mga gas na ito ay nagdudulot ng pagbabago ng klima at pag-init ng mundo, na kadalasang may mga mapanganib na epekto sa mga tao at ekosistema.

“Ang mga materyales na tulad nito ay isang hakbang sa tamang direksyon,” sabi ni Strano. “Ang mga ito ay hindi lamang neutral carbon. Ang mga ito ay negatibong carbon. Layunin namin na mapakinabangan ang enerhiya na available sa atin ngayon sa pamamagitan ng paglikha gamit ang carbon dioxide at ambient light. Ito ay sustainability sa pinakabasic na depinisyon.”

Star Trek-inspired na eroplano lumipad gamit ang ionic wind

by

eroplano

 

Ni: Maureen Simbajon

SIMULA nang maibento ang unang eroplano isandaang taon na ang nakalipas, halos lahat ng mga sasakyang panghimpapawid ay lumilipad sa tulong ng mga moving parts kagaya ng propeller, turbine blades, o mga fans na lumilikha ng isang maingay na buzzing sound.

Ngayon, ang mga inhinyero ng MIT ay nakagawa at nakapagpalipad ng unang eroplano na walang mga moving parts. Sa halip na propellers o turbines, ang magaan na sasakyang panghimpapawid ay pinatakbo gamit ang ionic wind, isang tahimik ngunit malakas na daloy ng mga ions na ginawa sakay ng eroplano, at bumubuo ng sapat na tulak upang pagalawin at panatilihin ang isang matatag na takbo.

Itong unang solid state na eroplano na hindi nangangailangan ng mga moving parts ay matagumpay na pinalipad sa distansyang animnapung metro, na nagpapatunay na ang mas mabibigat na sasakyang panghimpapawid ay posibleng makalipad ng walang mga jet o propeller.

Nakamit ito ng hindi nakasalalay sa fossil fuel. At hindi tulad ng mga propeller-driven drones, ang bagong disenyong ito ay lubos na tahimik.

SUMALANG ang ionic plane sa makailang ulit na flight test sa loob ng MIT gymnasium

 

Paano natuklasan ang konseptong ito?

Isinaad ni Steven Barrett, isang propesor ng aeronautics sa MIT at ang nangungunang may-akda ng pag-aaral na inilathala sa journal na Nature, na nagmula ang inspirasyon sa proyekto sa science fiction ng kanyang pagkabata.

“Ako ay isang malaking tagahanga ng Star Trek, at sa puntong iyon, naisip ko na dapat sa hinaharap ay may mga eroplanong lumilipad nang tahimik, na walang mga nakapagpapagalaw na mga bahagi, at marahil ay may asul na kinang katulad sa palabas. Kaya sinimulan ko ang pagtingin sa kung anong pisika ang maaaring makapagpalipad ng walang mga moving parts, at nakatagpo ako ng isang konsepto na kilala bilang ionic wind, na unang sinisiyasat noong 1920s.”

Dagdag pa nito, “Hindi ito nakaranas ng malaking progreso sa panahong iyon. Ito ay tiningnan muli noong 1950s, at nagpasya ang mga mananaliksik na ang konseptong ito ay hindi maaaring gumana sa mga eroplano.”

Ang electroaerodynamic thrust ay kadalasan isang proyekto ng hobbyist lamang, at ang mga disenyo ay karamihang limitado sa maliliit na desktop lifters na nakakonekta sa mas malalaking supply ng boltahe, na lumilikha lamang ng sapat na hangin upang makalutang ang isang maliit na aircraft sa maikling panahon. Ito ang dahilan kung bakit ipinagpalagay na imposibleng makagawa ng sapat na ionic wind upang pagalawin ang isang mas malaking sasakyang panghimpapawid nang matagal at panatilihin ang paglipad nito.

 “Hindi ako makatulog isang gabi sa isang hotel nang maisip ko na simulan ang paghahanap ng paraan na maisagawa ito,” ang sabi ni Barrett.  “Sa tulong ng ilang mga kalkulasyon, napagtanto ko na maaari itong maging isang posibleng sistema ng pagpapaandar. Mahigit kumulang sa limang taon ang ginugol ko, katulong ang mga graduate students, upang patatagin ang pangunahing pang-unawa sa paggawa ng ionic wind, at kung paano ito maaaring ma-optimize.”

“Ngayon, matagumpay na naisakatuparan ang first-ever sustained flight ng isang eroplano na walang mga nakapagpapagalaw na mga bahagi. Ito ay nagbubukas ng mga bago at hindi pa nai-explore na mga posibilidad para sa mas tahimik, mas mechanically simple, at walang mga combustion emissions na mga sasakyang panghimpapawid.”

eroplano

SI Steven Barrett, propesor ng Aeronautics sa MIT, ang nanguna sa pag-aaral.

 

Disenyo ng eroplano

Ang huling disenyo ng koponan sa MIT ay kahawig ng isang malaki ngunit magaan na glider, na walang ibang pangalan kung hindi ang Version Two. Ang sasakyang panghimpapawid na ito ay may timbang na humigit-kumulang five pounds lamang ngunit nakayang buhatin ang isang wingspan na may habang limang metro, stack ng lithium-polymer na baterya, at isang high-voltage power converter.

Kasama sa koponan ng ion plane ni Barrett ay ang mga miyembro ng Power Electronics Research Group ni Propesor David Perreault sa Research Laboratory of Electronics, na nagdisenyo ng power supply na nagko-convert ng output ng baterya sa isang sapat na high voltage upang patakbuhin ang eroplano. Sa ganitong paraan, ang baterya ay nagsusupply ng kuryente at 40,000 na boltahe upang positibong i-charge ang mga wires sa pamamagitan ng isang lightweight power converter na ito.

Sa sandaling ang mga wires ay ma-energized, kumikilos ito upang akitin at talupan ang mga negatively charged na mga elektrons mula sa nakapalibot na air molecules. Ang mga natirang air molecules ay naa-ionize ng bago, na umaakit naman sa negatively charged electrodes sa likod ng eroplano.

Habang dumadaloy ang bagong nabuo na ions patungo sa mga negatively charged na mga wires, ang bawat ion ay sumasalpok sa iba pang mga air molecules ng milyun-milyong beses, na lumilikha ng isang tulak na nagpapatakbo ng eroplano.

Isinalang ng koponan, na kinabibilangan din ng Lincoln Laboratory staff na si Thomas Sebastian at Mark Woolston, ang eroplano sa maraming flight test sa loob ng MIT gymnasium sa duPont Athletic Center. Matapos itong lumipad ng animnapung metrong distansya (na siyang maximum na distansya sa loob ng gym) inulit nila ito ng sampung beses. Nagkamit pa rin ito ng kaparehong resulta doon sa nauna.

“Ito ang pinakamadaling eroplano na aming idinisenyo na maaaring patunayan ang konsepto na maaaring lumipad ang isang ion plane,” sabi ni Barrett. “Ito ay malayo pa mula sa isang sasakyang panghimpapawid na maaaring makapagsagawa ng isang kapaki-pakinabang na misyon. Kailangan itong maging mas mahusay, at makalipad nang mas matagal sa labas.”

Kinakailangan din ng mas advance na teknolohiya upang ito ay maging isang praktikal na opsyon sa pagpapalipad ng isang commercial aircraft.

Gayunpaman, ang bagong disenyo ay isang malaking hakbang patungo sa pagpapatunay na posible ang pagpapaandar at pagpapatakbo gamit lamang ang ionic wind. Ito ay ayon kay Franck Plouraboue, ang nangungunang tagapagsaliksik sa Institute of Fluid Mechanics sa Toulouse, France, na nagsasaad na ang mga dating mananaliksik ay hindi kailanman nakapagpalipad ng anumang bagay na mas mabigat sa iilan lamang na gramo.

Close Bitnami banner
Bitnami