Ni: Kristin Mariano
LUMULUTANG na ang ilang mga pangalan ng mga kakandidato sa darating na halalan sa 2019. Kasabay ng paghahanda ng Comelec sa mga kakailanganin sa eleksyon ay ang paghahanda rin ng iba’t ibang political parties sa kani-kanilang mga manok sa pagka-senador.
Sa hanay ng administrasyon, matunog ang pangalan nina Asec. Mocha Uson, Presidential Spokesperson Harry Roque, Presidential Adviser on Political Affairs Francis Tolentino, and Representatives Carlo Nograles (1st District Davao), Geraldine Roman (1st District Bataan), Albee Benitez (3rd District Negros Occidental) matapos ideklara ni House Speaker Pantaleon Alvarez na gusto niyang isama sa PDP-Laban’s senatorial slate. Hindi naman kinumpirma ni PDP-Laban president at Senate President Koko Pimentel o kahit ni Pangulong Rodrigo Duterte ang mga napipisil na kandidato mula sa kanilang partido.
Inakala ng marami na susunod sa yapak ng ama ang mga batang Duterte na may hawak na mga lokal na posisyon sa Davao. Sa isang hindi inaasahang pagpapahayag, inanunsiyo ng magkapatid na Sara at Paolo Duterte na hindi sila tatakbo sa pagka-senador. Ayon kay Paolo Duterte, wala siyang balak na tumakbo sa kahit anong posisyon sa susunod na eleksiyon. Ang kasalukuyang mayor ng Davao na si Sara ay wala ring balak na tumakbo sa mas mataas na posisyon.
Hindi naman naging mainit ang pagtanggap ng mga netizen sa pahayag ni House Speaker Alvarez lalo na ng sabihin niya ang pangalan ng blogger at PCOO Assistant Secretary Mocha Uson na tatakbo sa pagkasenador. Naglabasan ang pagprotesta ng mga netizens sa Facebook kontra dito. Sinabi ni Uson na hindi siya tatakbo sa Senate Elections, ngunit siya ay nag-enroll sa School of Law ng Arellano University. Ito kaya ay ang kanyang paghahanda para sa darating na halalan?
Naging maasim rin ang paglipat ng partido ni Representative Geraldine Roman mula sa Liberal Party sa PDP-Laban. Tumakbo si Roman sa ilalim ng LP noong nakaraang eleksiyon, subalit ilang buwan sa kanyang termino ay nanumpa ito bilang bagong miyembro ng PDP-Laban. Lipat partido rin ang kalaban ng mga Duterte sa pulitika na si Carlo Nograles.
Sa kampo naman ng Liberal Party, wala pang listahan ng mga pangalan na maibigay si Senate Minority Leader Franklin Drilon.
Ayon kay Drilon, wala pang napipisil ang partido para kumandidato sa darating na halalan. Sinabi ng partido na gusto nilang makumpleto ang “full slate” o 12 senador na kakandidato.
Sa kabila nito ay lumutang ang pangalan nina Dingdong Dantes, Karen Davila, at Kris Aquino sa mga posibleng kandidato sa ilalim ng partido. Wala naman pahayag ang bawat kampo sa kanilang balak na pagtakbo.
Sa isang pahayag ni Ifugao Representative at LP Vice President for Internal Affairs Teddy Baguilat, kailangan mag-adjust ng LP mula sa pinakamalaki at pinakamalakas na political party sa pagiging puwersa ng oposisyon.
Paghahanda ng Comelec
Matatandaang nagbitiw si Comelec Chairman Andres Bautista noong Oktubre matapos ang sunud-sunod na kontrobersya sa kanyang termino at pamilya. Tinalaga na ni Pangulong Rodrigo Duterte ang bagong Chairman na si Sheriff Abas. Maninilbihan si Abas bilang chairman hanggang Pebrero 2, 2022. Ngunit kailangan pang kumpirmahin ng Commission on Appointments ang pagtatalaga kay Abas. Sa pagtatalaga ng bagong chairman, hiling ng bayan ang isang malinis na halalan.
Ilan sa paghahandang binibigyang pansin ng Comelec ay ang absentee voting at pagpaparami ng mga kababaihang bumoboto. Binuksang muli ang voters’ registration noong Nobyembre 6 para sa darating na Barangay at Sangguniang Kabataan Elections na gaganapin sa Mayo 2018. Bukas na rin ang registration para sa absentee voting ng mga botanteng nasa ibang bansa o mangingibang bansa sa araw ng eleksiyon sa Mayo 13, 2019.
Hinihikayat naman ng Comelec na makilahok ang mas maraming kababaihan sa darating na halalan. Inatasan ng Comelec ang Election Officers na hikayatin ang mga kababaihang mag-register. Ang mga EOs ay ia-assist ang mga babaeng may dalang maliliit na bata na nais magparehistro.
“In the conduct of registration, the Election Officers (EO) shall encourage the LGUs, through the Gender and Development Focal Point System Office, to open their day care centers during registration days, at no cost to the Commission,” ayon sa In Resolution No. 10166 na inilabas ng Comelec.
Madalas ipinagpapaliban ng mga kababaihan ang kanilang pagboto tuwing halalan dahil sa mga gawain sa bahay at maliliit na anak na kailangan alagaan. Nais ng Comelec na matulungan na mapadali ang rehistrasiyon at pagboto tuwing halalan.
Mas pinadali rin ng Comelec ang registration ng Indigenous People (IP) at Persons With Disabilities (PWD), at Senior Citizen sa pamamagitan ng pagpunta mismo sa kanilang bahay at pagbubukas ng online registration.
Inaasahan ang ilang pagbabago sa darating na eleksyon. Ipinahayag ng Comelec ang posibilidad na magdaos ng mas maagang eleksiyon para sa mga Indigenous People (IP), Persons With Disabilities (PWD), at Senior Citizen. It ay para hindi na sila kailangan makipagsabayan sa buhos ng tao sa araw mismo ng halalan. Bibigyan din sila ng prayoridad sa pila sa araw ng eleksyon.
