PINAS

Ang Lihim ng Panginoon (Ikalawang Bahagi)

Sonspeak

Recent News:

Senate President Pro-Tempore Ralph Recto

National ID system posibleng madiskaril

by

EDITORIAL NI HANNAH JANE SANCHO

 

PINANGANGAMBAHAN na posibleng hindi masunod ang timeline na inilatag ng gobyerno para sa pagpapatupad ng national ID system dahil sa kakulangan ng budget para sa taong 2020.

Ayon kay Senate President Pro Tempore Ralph Recto, walang budget na inilaan ang gobyerno sa programmed portion ng proposed 2020 national budget.

Pero sa unprogrammed appropriation, sinabi niya na may inilaang 2.4 billion pesos ang gobyerno na nakasalalay naman sa kung makakakuha ng panibagong loan o kita ang gobyerno.

Ayon kay Recto, kapag nagmaterialize ang 2.4 billion pesos, tinatayang nasa 6.3 million na Pilipino lang o kalahati ng tinatarget ng gobyerno para sa taong 2020 ang  makarerehistro sa national ID system.

Target ng gobyerno sa 2020 na makapagtala ng 14 million na Pilipino na marerehistro sa national ID system.

Kapag nagkulang ang budget at hindi nakuha ang target na bilang ng mga Pilipino na maipapasok sa national ID system, magkakaroon ito ng domino effect.

Nakakabagabag na isiping minadali ng Kongreso ang pagsasabatas ng National ID Law matapos itong sertipikahang urgent ni Pangulong Rodrigo Duterte sa layunin na bigyan ang lahat ng Pilipino ng valid ID.

Maganda ang layuning ito ng gobyerno na target sa loob ng apat na taon na mapasailalim ang nasa 120 milyong Pilipino at resident aliens at nasa 10 milyong overseas Filipinos sa Philippine Identification System (PhilSys) sa loob ng apat na taon.

Napakagandang layunin pero kung ang implementasyon nito ang titingnan ay napakalamya ng gobyerno kung madidiskaril ang target ng programa dahil sa kakulangan ng pondo.

Sa orihinal na plano ng gobyerno nasa 14 milyong Pilipino ang maipapasok sa national ID system sa 2020 habang 52 milyon naman sa 2021 kasama na dito ang nasa limang milyong Pinoy na nasa ibang bansa.

Ayon sa planong ito, pagdating ng 2022 nasa 44 milyon na local residents ang ipapasok sa national ID system dagdag pa ang limang milyon pang mga Pilipino na nangibang bansa.

Bagong estratehiya ba ang kakailanganin ng gobyerno upang hindi madiskaril ang national ID system?

Sana hindi maging drawing lamang ang plano ng gobyerno at agad na gawan ito ng paraan upang hindi mabago ang timeline ng programa at maisulong ang pagkakaroon ng national ID ng nasa 110 milyon na mga Pilipino.

Ilang senador, tutol sa cha-cha

by

MJ MONDEJAR

 

TUTOL ang ilang senador sa panukalang pag-amyenda sa saligang batas.

Nanindigan si Senate President Pro Tempore Ralph Recto na mula noon hanggang ngayon ay hindi niya susuportahan ang charter change (cha-cha).

Sinabi naman ni Senate President Tito Sotto na walang solid support na makukuha sa senado ang anumang pagbabago sa saligang batas.

Naniniwala naman si Sen. Cynthia Villar na dadaan sa butas ng karayom ang isinusulong ng mababang kapulungan na pagbabago sa konstitusyon.

Ayon naman sa minorya sa senado, hindi pa napapanahon ang nasabing panukala.

Noong nakaraang linggo ay inaprubahan sa komite ng kamara ang isinusulong na cha-cha na agad namang tinutulan ng Makabayan Bloc sa Mababang Kapulungan ng kongreso.

Paggamit ng Malampaya Fund para sa murang kuryente, pasado na

by

 Malampaya Fund gagamitin upang bayaran ang utang ng PSALM para pababain ang singil sa kuryente.

 

Ni: Jonnalyn Cortez

INAPRUBAHAN ng mga Senador sa pangatlo at huling pagbasa ang Murang Kuryente bill na naglalayong pababain ang singil sa kuryente sa pamamagitan ng paggamit ng P204 bilyong share ng gobyerno mula sa Malampaya Fund upang bayaran ang universal charges na pinapasa sa mga consumer.

Sa ilalim ng panukalang batas, na isinumite ni Senate President Pro-Tempore Ralph Recto at ini-sponsor ni Sen. Sherwin Gatchalian, mula sa share ng gobyerno sa Malampaya natural gas project ang ibabayad sa mga “stranded contract costs at stranded debts,” missionary electrification, na siya namang tumutukoy sa mga charges mula sa small power utility groups na naghahatid ng kuryente sa mga lugar na hindi konektado sa transmission system, environmental charges ng National Power Corp. (Napocor) at ang mga “feed-in-tariff allowance” na siyang nakikitang universal charges sa bill ng kuryente.

Bunsod nito, inaasahang bababa ang singil sa kuryente at makakatipid ang mga consumers mula sa pagbabayad ng P0.8474 kada kilowatt hour (kWh) ng electricity rates kung babayaran ang utang ng Power Sector Assets and Liabilities Management Corp. (PSALM) na magsisimulang mag-mature ngayong taon.

Paglalahad ni Recto na nang ibinenta ng gobyerno ang assets mula sa Napocor, naiwan ang mga “outstanding liabilities” na hindi kabilang sa pagbebenta. Sinalo naman ng PSALM ang obligasyon sa mga pananagutan, na siya namang ipinasa sa mga consumer sa pamamagitan ng pagbabayad ng universal charges sa kuryente.

“This explains why our electricity bill contains that seemingly innocuous item called universal charges or UC. It is where these stranded costs are lumped together with other un-itemized payables,” wika ni Recto.

NALALABING UTANG NG PSALM

Bago maaprubahan ang Murang Kuryente bill, tinukoy ng Energy Regulatory Commission (ERC) na mula sa kita sa missionary areas at universal charges na kinolekta mula sa lahat ng gumagamit ng kuryente ang pinopondo sa missionary electrification.

Sinabi naman ni Gatchalian na inaasahang lalong tataas pa ang universal charges sa mga darating na taon upang bayaran ang natitirang utang ng PSALM na nagkakahalaga ng P466.2 bilyon. Ipinapakita naman ng cash flow projection ng ahensya na kinakaila­ngang magkolekta ng universal charge ng P0.8600 per kWh mula 2020 hanggang 2026.

“This means a total additional charge of P172 per month for an average household, money that could have been used to buy two to three additional kilos of rice,” pahayag ng dating mayor ng Valenzuela.

Dagdag naman ni Recto, maaaring tumaas sa P566.2 bilyon ang utang ng PSALM pagdating ng 2026, na siya ring taon na magtatapos ang korporasyon. Tataas naman ang financial obligation nito sa P595.6 sa 2031 dahil na rin sa mga babayarang hiniram.

Bunsod nito, inihayag ni Recto na ang “painless way” upang bayaran ang lahat ng naturang obligasyon ay ang paggamit ng Malampaya Fund sa halip na ipasa ang pagbabayad ng utang sa mga consumer.

Ayon kay Gatchalian, maaari itong magresulta na makatipid ang mga consumer ng P169.48 kada buwan at P2,033.76 kada taon, na maaari ng ipambili ng publiko ng isang sakong bigas.

MALAMPAYA FUND BILANG PAMBAYAD ng UTANG

Gamit ang Malampaya Fund, babayaran ang P244 bilyong utang ng PSALM upang i-settle ang lahat ng pananagutan nito.

Layunin ng Murang Ku­­­­- r­yen­te bill na solusyunan ang patuloy na pagtaas ng presyo ng kuryente dahil sa stranded power sector privatization costs.

Kapag hindi pa ito nabayaran, muling madaragdagan ang kailangang bayaran ng mga consumer ng 86 centavos kada kWh kapag naaprubahan ang mga nakabinbin na petisyon para sa stranded debts at stranded contract costs.

Base sa unspent balance ng pondo noong Enero 2019, meron itong P231.9 bilyon. Gagamitin naman ang P56.13 bilyon dito bilang replacement ng universal charges na nakatakda sanang saluhin ng mga consumers.

“This should be a welcome relief to the average Filipino consuming public, and the pesos saved in electri­city bills could always mean more money spent for other essential household expenses like rice or food,” pahayag ni Marinduque Rep. Lord Allan Jay Velasco, na isa rin sa mga author ng panukalang batas.

Inihayag ni Recto na sumusunod ang naturang batas sa Presidential Decree 910 at sa ruling ng Supreme Court ukol sa bagay na ito dahil na rin maibabalik ang proceeds sa isang aktibidad na may kinalaman sa enerhiya.

PAGSASAGAWA NG ENERGY SOURCE EXPLORATION

Hindi naman kumontra ang Napocor, ERC, Meralco at Shell Philippines Exploration B.V. sa planong paggamit ng Malampaya Fund upang pababain ang presyo ng kuryente.

Gayunpaman, nahahati ang opinyon ng Department of Budget and Management (DBM) na gawing special trust fund ang naturang pondo at panatilihin na lamang itong “general fund.”

Tinanggap naman ni Velasco at ng panel ang suhestiyon ng Philippine National Oil Company- Exploration Corp. (PNOC-EC) na dapat ding gamitin para sa mga exploration project ang Malampaya Fund.

Sa ilalim ng Murang Ku­r­yente bill, gagamitin ang P123 bilyon mula sa P204 bilyon ng Malampaya Fund upang bayaran ang stranded debts at stranded contract costs ng NPC, sa kondisyon na gagamitin ng PSALM ang naturang halaga hanggang 2023 upang isaayos ang lahat ng obligasyon.

Dapat naman i-remit sa special trust fund ang net national government share mula sa Malampaya Fund na siya namang pangangasiwaan ng PSALM.

Inatasan din ng panukalang batas ang DBM na magbigay ng “timely release” ng lahat ng halaga na inilaan sa PSALM alinsunod sa utang nito at “independent power producer payment schedule.”

Sa oras na matapos nang bayaran ang lahat ng stranded debts, stranded costs at anticipated shortfalls bago pa matapos ang corporate life ng PSALM, kailangang ibalik ang net national government share sa special fund upang pondohan ang energy resource exploration at development programs alinsunod sa Presidential Decree 910.

Obligasyon naman ng PSALM na magsumite sa DOE ng annual actual at projected cash flow ng stranded debts, stranded contract costs at anticipated shortfalls, pati na rin ang debt payment schedule at independent power producer contract payment sa DOE, ERC, DOF, DBM at sa Joint Congressional Power Commission (JCPC).

Inatasan naman ang DOE, DOF, DBM at PSALM na mag-promulgate ng mga kinakailangang alituntunin at regulasyon para sa tamang disposisyon ng mga pondo at epektibong pagpapatupad ng panukalang batas.

Paggamit ng Angkas, lusot sa Kongreso

by

Angkas

Angkas CEO Angeline Tham pinangakong tutulungan ang mga Filipino commuters at drivers.

 

Ni: Jonnalyn Cortez

SA gitna ng maraming kontrobersya, inaprubahan na ng Kongreso ang bill upang gawing ligal ang paggamit ng ride-hailing app na Angkas at iba pang mga motorcycle taxi sa bansa.

Sa botong 181-0-0, sinang-ayunan ng mga lawmakers ang House Bill (HB) 8959 sa pangatlo at huling pagbasa.

Aamyendahan ng naturang panukalang batas ang Repu­blic Act No. 4136 o ang Land Transportation and Traffic Code upang idagdag ang mga motorcycle-for-hire sa mga sasakyan na maaaring irehistro sa Land Transportation Office (LTO) na gagamitin bilang isang commercial vehicle na magdadala ng mga pasahero at mga produkto.

Ibig sabihin nito na kapag naisabatas na ang panukala, malaya nang makakabiyahe ang Angkas, habal-habal at iba pang motorcycle taxi at muling maseserbisyuhan ang mga Filipino commuters.

Sa ilalim ng panukalang batas, aatasan ang Land Transportation Franchising and Regulatory Board (LTFRB) na magtakda ng tamang presyo ng pamasahe at iba pang charges para sa mga motorcycle taxi.

LTFRB at Department of Transportation (DOTr) din ang magpapasya kung saang mga ruta lamang maaaring bumiyahe ang mga motorcycles-for-hire.

Hindi lamang ginagamit ang mga motorcycle taxi upang iwasan ang buhul-buhol na traffic sa Metro Manila, ginagamit din ito sa mga probinsya upang marating ang mga lugar na hindi naaabot ng mga jeepney at bus at ang mga kalyeng hindi maaaring maraanan ng sasakyan. Kaya naman, marami ang nagreklamo nang ipagbawal ito.

PAGTULONG SA MGA COMMUTE­RS

Nais ni Angkas CEO Ange­line Tham na maintindihan ang mga taong hindi pabor sa paggamit ng Angkas at iba pang motorcycles-for-hire at ipakita sa kanila ang nagagawa at naitutulong nito sa parehong commuters at riders.

“What we are disrupting is, we are looking at new and innovative ways of doing things. People riding bikes, it’s been around for a long time. We want to make it more professional and safer. I think that’s the way of the future,” wika nito.

Bago magtapos ang taong 2018, nag-anunsyo ang DOT ng isang technical study na mag-classify sa Angkas bilang isang uri ng public transport. Naglabas din ang Supreme Court ng isang temporary restraining order na nagpapahinto sa mga otoridad na arestuhin ang mga driver nito.

Nakapag-file na rin ng iba’t-ibang bills upang amyendahan ang traffic code na nagbabawal sa paggamit ng Angkas bilang isang pampublikong transportasyon. Sa katunayan, iginiit ng Kongreso sa regulators na hayaang mag-operate ang naturang ride-hailing app.

“We’ve seen that change on the consumer side and were starting to see that change on the government front,” dagdag ni Tham.

Ayon kay Tham, isa sa ta­tlong Filipino ang nagmamay-ari ng motor. Kalahati rito ay ginagamit ang kanilang sasakyan para sa kabuhayan at lahat ng mga may-ari ay kabilang sa low-income households. Limang milyon lamang sa 14 milyong motorsiklo sa kalye ang rehistrado.

Habang hindi pa nakakapaglabas ng bagong guidelines o alisin ang TRO sa Angkas, mananatiling courier service ang 27,000 driver nito.

“When government says that motorcycles are really dangerous, I think the danger is not the motorcycle itself, because the motorcycle can be ridden in a way that is safe and responsible. It’s really the people using the motorcycles,” wika ni Tham.

Sinabi rin ni Tham na i­nuuna ng Angkas ang kaligtasan ng parehong pasahero at driver nito. Sa katunayan, kalahati ng kanilang mga apli­kante ay hindi pumapasa sa unang subok pa lamang. Hindi rin natatanggap ang mga ito hangga’t hindi naipapasa ang mga pagsusulit.

Iginiit din ni Tham na gagawin nila ang lahat upang tulungan ang mga Filipino commuters at drivers.

PAG-ISSUE NG DEPARTMENT ORDER

Iginiit ni Senate President Pro-Tempore Ralph Recto na maaaring mag-issue ang DOTr ng isang Department Order (DO) upang payagan ang mga ride-hailing app tulad ng Angkas at habal-habal na mag-operate tulad ng ginawa ng nakaraang administrasyon nang dumating ang Uber sa bansa noong 2015.

“We are asking for the issuance of a department order addressing two-wheel motor vehicles because it is needed to be done, how it was done for the [transportation network companies] and the [transport network vehicle services],” wika ng senador.

Sinabi naman ng DOTr na kailangan pa nila ng mara­ming oras ubang payagan ang mga motorcycle taxis na bumiyahe sa kalye.

“The issue at hand cannot be likened to that of Transport Network Vehicle Service (TNVS), as cited by some senators and congressmen. A DO should always be based on existing laws,” pahayag ng DOTr.

Pinaliwanag ng departamento na partikular na inuri ng Land Transportation and Traffic Codes na hindi for hire at hindi rin para sa public uti­lity ang mga motorsiklo.

“According to Republic Act 4136, passenger automobiles may be classified as either private or public (for hire), depending on its purpose. Thus, although TNVS units were initially classified as private vehicles, their transition to public transport only required a conversion to another classification. RA 4136 clearly does not allow motorcycles to be classified as for hire or for public utility, dagdag pa ng DOTr.

Iginiit ng ahensya na kinakailangan magkaroon ng isang batas na mag-aamyenda sa kasalukuyang RA 4136 upang mapayagang mag-operate ang mga motorcycle taxis.

Matatandaang nag-file ng Senate Bill No. 2173 si Recto na naglalayong payagang mag-operate ang mga motorcycles-for-hire sa bansa.

Parehong sinang-ayunan ni Recto at Sen. Grace Poe na ang kasalukuyang pagbabawal ng paggamit ng Angkas ay nagdudulot lamang ng mga iligal na aktibidad ng mga habal-habal na naglalagay naman sa alanganin ng kaligtasan ng mga commuters.

Sinabi rin ng mga opisyal ng DOTr na hinihintay pa nito ang resulta ng isang pag-aaral ng technical working group (TWG) patungkol sa mga kritikal na usapin na nakapalibot sa paggamit ng motorsiklo.

Pinaliwanag ng ahensya na ang TWG meetings ang hahawak sa mga uri ng motorsiklo na maaaring mag-operate bilang motorcycle taxi, insu­rance coverage para sa mga pasahero, standard riding gears, maximum speed ng Ang­kas bikes at marami pang iba.

NATIONAL PILOT TESTING

Inatasan naman ng Kongreso ang DOTr na magpatupad ng isang nationwide pilot run sa paggamit ng motorcycle taxis tulad ng Angkas sa kabila ng freeze order ng Supreme Court.

“Now that we have established that Angkas is safe, fast, affordable and is relied upon by thousands of Filipino commuters, the committee now comes up with a resolution urging the DOTr to immediately allow Angkas a pilot run nationwide,” wika ni Quezon City Rep. Winston Castelo.

Inatasan din ang ahensya sa ilalim ni Secretary Arthur Tugade na gumawa ng draft para sa implementasyon ng mga guidelines para sa operasyon at regulasyon ng Angkas.

Ilan sa mga lawmakers at resource persons na naggarantiya na epektibo at ligtas ang Angkas bilang isang uri ng pampublikong transportasyon ay sina Reps. Cristal Bagatsing ng Maynila, Arnolfo Teves Jr. ng Negros Oriental, at Angkas operations director David Medrana at spokesman George Royeca.

Sinabi naman ni Camiguin Rep. Xavier Jesus Romualdo na walang masama kung gagawing ligal ng gobyerno ang paggamit ng mga motorcycle taxi upang solusyunan ang lumalang problema sa pampublikong transportasyon.

“They’re very prevalent in the provinces and they’ve existed for a long, long time already. I don’t see why they shouldn’t be legalized,” wika ni Romualdo na siya namang chairman ng House committee on good government and public accountability.

“Government would then be able to properly regulate them if they’re legalized,” dagdag pa niya.