Senator Francis Escudero

PANGULONG Rodrigo Duterte ipinag-utos ang pagsusuri sa lahat ng kontrata at utang ng gobyerno sa China at iba pang bansa.

Ni: Jonnalyn Cortez

MARAMING kontrobersya ang inuugnay sa mga proyekto ng administrasyong Duterte. Nandiyan ang tinatawag na China debt-trap, pagdating ng mga manggagawang Chinese upang magtrabaho sa bansa, bilyun-bilyong utang, at marami pang iba.

Kaya upang alisin ang mga pagdududa, ipinag-utos ni Pangulong Rodrigo Duterte ang pagsusuri sa lahat ng kontrata ng gobyerno, kabilang ang mga utang sa China, at alisin ang lahat ng makikitang may mabigat na probisyon.

Ayon kay Presidential Spokesman Salvador Panelo, sinabi ni Duterte na maaaring kanselahin ang mga kontrata at alisin ang ilang probisyon kung mapapatunayang makakaagrabyado sa bansa.

“The Chief Executive instructed all agencies to check and review all contracts entered into and remove onerous provisions that might be detrimental to the lives of the Filipinos,” sinabi ni Panelo sa isang pahayag.

Direktang iniutos ni Duterte kay Solicitor General Jose Calida, Department of Justice (DoJ), at lahat ng legal units ng ahensya ng gobyerno ang pagsasagawa ng pagsusuri.

“The President issued a directive that henceforth, he directed SolGen and Department of Justice to study all contracts entered into by the government to find out whether there are provisions that are onerous and against the interest of the Filipino people,” sabi ni Panelo. “And to do something about it, either to rescind or to cancel those contracts or to sue people who are behind those contracts which are unconstitutional.”

Una nang nagbabala si Senior Associate Justice Antonio Carpio ukol sa kontrobersyal na loan deals na ginagamit umano ang patrimonial assets ng bansa bilang collateral sa paggawa ng Kaliwa Dam Project at Chico River Irrigation Pump Project. Simula pa lamang umano ang dalawang proyektong ito ng mas marami pang “onerous agreements” sa China.

“The first two loans, Chico and Kaliwa, are just the beginning because this is a total of 12 to 24 billion dollars with several projects. So we have to be careful. We must remove these provisions that are disadvantageous to us,” wika ni Carpio.

SENIOR Associate Justice Antonio Carpio nagbabala ukol sa loan deals ng Pilipinas sa China na ginamit umano ang patrimonial assets ng bansa bilang collateral.

Concession agreements pag-aaralan

Ipinag-utos din umano ng pangulo ang pag-aaral ng concessionaire agreement ng Maynilad at Manila Water matapos ang nangyaring kawalan ng tubig noong Marso.

Nadismaya diumano ang presidente nang malamang hindi maaaring makialam ang gobyerno sa kontrata ng Maynilad.

“He found out that during the Ramos administration, there was a contract between Maynilad and the Republic of the Philippines and in that contract, the government, the Republic of the Philippines, was prohibited from interfering, intruding into the terms of the contract,” paliwanag ni Panelo. “That’s why we lost in the arbitration tribunal and I think we were made to pay P3.5 billion because according to the ruling, the government intervened and by reason of the intervention, Maynilad suffered damages.”

Kailangang masusing pag-aralan ang bawat kontrata ng gobyerno sa mga pribadong korporasyon at bansa upang malaman kung mayroong onerous provisions na maglalagay sa lahat ng Pilipino sa alanganin at lalabag sa konstitusyon.

Agad namang bumuo ng grupo si Justice Secretary Menardo Guevarra na magsasagawa ng pag-aaral.

“We have organized teams to conduct this review but my office as attorney general will need a lot of help from the Office of the Solicitor General to perform and complete this task at the soonest possible time,” pahayag ni Guevarra.

Ilan sa kanilang susuriin ay ang concession agreements ng public utilities at foreign loan contracts.

“Priority contracts for review include concession agreements on public utilities and foreign loan contracts. Target provisions are those perceived to be onerous, one-sided, disadvantageous to the government, and or contrary to public order or public policy,” dagdag pa ni Guevarra.

Matapos ang pag-aaral, magsasagawa ng bagong negosasyon upang ayusin ang kontratang makikitang lumabag sa Kontitusyon. Kung hindi magiging matagumpay ang pag-uusap upang sundin ang ating batas, mapipilitan ang gobyerno na gumawa ng ligal na hakbang para kanselahin ang kontrata.

“Contracts are subject to the will of the parties, but any stipulation, term or condition that is contrary to law, morals, public order or public policy may be abrogated or terminated,” paliwanag ni Guevarra.

SENATOR Grace Poe at iba pang senador na miyembro ng oposisyon sinuportahan ang utos ng pangulo na suriin ang lahat ng kontrata at utang ng gobyerno.

Oposisyon suportado ang utos ni Duterte

Nagpakita ng suporta ang oposisyon sa utos ni Duterte na suriin ang lahat ng kontrata at utang ng gobyerno.

“I support the review,” wika ni Senate minority leader Franklin Drilon.

Umaasa naman si Senator Francis Pangilinan na hindi magbabago ang isip ng Pangulo sa kanyang desisyon.

“We will wait for the results of the orders but in the meantime, we should remain vigilant and ready at anytime to expose and oppose loan agreements whose conditions run contrary to our laws and the national interest,” pahayag ni Pangilinan.

Sinang-ayunan din ni Senator Francis Escudero ang desisyon ng pangulo dahil isa itong pambansang interes at magsisilbing babala sa mga tao o kumpanya na hindi tatanggapin ng bansa ang onerous contracts.

Pinasalamatan naman ni Senator Joel Villanueva si Duterte sa dala nitong magandang balita, ngunit ikinagulat na hindi isinaalang-alang ang mga kontrata na pabor para sa Pilipino.

“We really have to be conscious all the time, that as we enter into long term agreements, that the welfare of Filipinos, present and future, were considered,” wika ng director general ng Technical Education and Skills Development Authority (TESDA).

Sinabi ni Senator Grace Poe na tama lamang ang ginawang hakbang ng pangulo dahil sa mga nakitang “red flags” sa kontrata.

“Tama lang naman dahil kita naman ng lahat na maraming red flags. If found to be disadvantageous, we must renegotiate these contracts immediately or cancel those that are not for the best interest of the country,” pahayag ng Senadora.

Nirerespeto umano ni Poe ang mga kontrata ng gobyerno, ngunit anumang kasunduan na makapipinsala sa Pilipino ay hindi dapat maisagawa.

Maaari umanong simulan ang pag-aaral sa pamamagitan ng paglalabas ng buong loan agreement, kabilang na ang annexes at oras ng pagpupulong ng mga magsasagawa ng pagsusuri.

Dagdag pa ni Poe, wala dapat kinalaman sa paggawa ng kontrata ang magsasagawa ng pag-aaral. Kailangan ding managot ang gumawa ng kasunduan kung malamang salungat ito sa interes ng bansa.

“Ano ang gagawin sakaling mayroong hindi tama? Sana ay may pananagutan ang mga sangkot sa pagbuo ng mga kasunduan na iyan kung makita itong kontra sa interes ng bansa o ng batas natin,” pagtatapos ni Poe.

Pinangasiwaan ni Pangulong Rodrigo Duterte ang panunumpa sa tungkulin si bagong Bureau of Customs Commissioner Rey Guerrero sa isang ceremonya sa Presidential Guest House sa Davao City.

Ni: Quincy Joel V. Cahilig

TUMAMBAD kamakailan ang isang kontrobersya sa Bureau of Customs (BoC) kung saan nakalusot ang malaking halaga ng illegal substance na crystal meth o shabu na isinilid sa mga magnetic lifters na natagpuan sa Cavite.

Sa ngayon ay ibinebenta na umano sa mga lansangan ang nakapuslit na shabu mula abroad na nagkakahalaga ng P11 bilyon ayon sa Philippine Drug Enforcement Agency.

Matatandaan na nitong Mayo ay nakalusot din sa BoC ang P6.4 bilyong halaga ng shabu na galing sa China, na natuklasan ng awtoridad sa isang bodega sa Valenzuela.

Sa tuwing nakakarinig ng mga ganitong balita sa Customs ang mga Pinoy, ang reaksyon ay “Eh, ano pa bang bago?” Tila nasanay nang makasagap ng mga balita ng anomalya sa ahensya, dahil panahon pa umano ng mga Kastila, kilala nang tadtad ng dungis ng katiwalian ang Customs, na pangunahing tagalikom ng pondo ng pamahalaan.

Nguni’t ang mas masaklap, nangyari ang mga pagpuslit ng malalaking drug shipments sa gitna ng maigting na kampanya ng Duterte Administration kontra droga. Ito ay dagok sa liderato ni Pangulong Rodrigo R. Duterte, na iniluklok ng 16 milyong mga botante dahil sa kanyang pangakong lilipulin ang salot na bawal na gamot.

Kaya minabuti na ni Pangulong Duterte na magkaroon ng military takeover sa BoC upang tuluyan nang matigil ang drug smuggling sa bansa.

Iniinspeksyon ni Philippine Drug Enforcement Agency General Aaron Aquino ang isa sa apat na magnetic lifters na nasabat sa isang bodega sa Cavite, na umano’y ginamit upang maipuslit ang PHP 11 bilyong halaga ng shabu sa bansa.

Militarisasyon ng Customs?

Wika ng Pangulo panahon na para tapusin ang “dirty games” sa Customs kaya inatasan niya ang mga sundalo na may technical expertise na palitan ang mga opisyal ng BoC na inilagay sa floating status dahil sa mga alegasyon ng korapsyon.

“They will all be replaced … all of them … by military men. It will be a takeover of the Armed Forces in the matter of operating in the meantime while we are sorting out how to effectively meet the challenges of corruption in this country,” wika ng Pangulo.

Dagdag ni Duterte, ipinatawag niya ang mga opisyal sa Malacañang nguni’t inamin na di niya basta-bastang masisibak ang mga ito.

“Almost all of them there have been … in one way or the other been charged of … corruption. Lahat ‘yan sila may kaso. And yet we cannot just move on because we want to be lawfully correct so dahan-dahan lang tayo. But with this kind of games that they are playing dirty games, I am forced now to ask the Armed Forces to take over,” dagdag ni Duterte.

Dating Bureau of Customs Commissioner Isidro Lapeña, na ngayo’y director-general na ng Techincal Education and Skills Development Authority.

Binitawan ng Pangulo ang direktiba ilang araw matapos alisin si Isidro Lapeña bilang Customs chief pagkatapos makalusot ang kontrobersyal na shabu shipment. Ipinalit sa kanyang pwesto si dating Maritime Industry Authority head Rey Leonardo Guerrero, dating Armed Forces chief.

Inilipat si Lapeña sa Technical Education and Skills Development Authority na sinabi ng Pangulo ay isang promotion dahil may Cabinet rank and posisyon.

Ipinagtanggol din ng Pangulo si Lapeña at ang kanyang sinundang dating Customs chief na si Nicanor Faeldon. Aniya, naniniwala pa rin siya sa kanilang integridad sa kabila ng mga nangyaring drug smuggling sa kanilang liderato.

“They will not sacrifice their career para diyan lang. They are too smart to do such kind of an idiotic smuggling. Talagang nalusutan sila, nandiyan na ‘yung system,” paliwanag ng Pangulo.

“There was really a continuous play of corruption in the lower echelons of the Customs bureau. You put any other pati ako and even if I will be there at the helm of the Bureau of Customs, papalusutan…lusot talaga ‘yan. They will undercut you because of money,” dagdag niya.

Mas mahigpit na pagbabantay

Ipinahayag ng Pangulo sa ilang pagkakataon na talagang malaki ang kanyang kumpyansa sa mga military personnel dahil agad tumatalima ang mga ito sa kanyang kautusan. Marahil nakikita niyang isang drastic solution ang paggamit ng pwersa ng sundalo para tuluyan nang malinis ang imahe ng BoC.

Inatasan ni Duterte si Guerrero na kumuha ng mga sundalo mula sa Army, Navy, at Air Force para patakbuhin ang Customs, lalo na sa x-ray security systems na sumusuri sa mga shipment na pumapasok sa bansa.

Kaya asahan ang mas mahigpit na screening sa mga cargo upang di na makapagpuslit pa ng droga sa bansa.

“There will be about three signatures before a container will eventually be declared out of Customs control so there will be about three, six eyes there. And they must sign that it could be a Navy or a Coast Guard, something like that,” wika ni Duterte.

Hindi tiyak na solusyon?

Sa kabila nito, naniniwala ang ilang senador na hindi ito ang tamang solusyon sa mga problema ng BoC.

Ayon kay Senator Francis Escudero, labag sa Saligang-Batas ang hakbang na ito ng Pangulo.

“Under Sec. 18, Art. VI of the Constitution, the President, as Commander-in-Chief, can only call out the Armed Forced of the Philippines to ‘prevent or suppress lawless violence, invasion or rebellion.’ These factors are not attendant at the Bureau of Customs,” pahayag ni Escudero sa Twitter.

Naniniwala naman si Senador Panfilo Lacson na ang paglalagay ng military personnel ay hindi total solution para tuluyan nang matigil ang smuggling sa BoC.

“In the early 60’s, some young, idealistic AFP officers were put in charge of the BOC operations. They learned fast, they couldn’t be bribed or intimidated. The smugglers used equally young, beautiful women to influence them. The rest is history we don’t want to remember, but Malacañang should learn from that,” wika ni Lacson.

Inirekomenda ng mambabatas sa Pangulo ang pagtatalaga ng mga miyembro ng AFP na mahusay sa intelligence operations dahil gagawin umano ng mga sindikato ang lahat para maituloy ang kanilang illegal na gawain.

“I can only suggest that a continuous, dedicated, focused, highly classified and sophisticated counter-intelligence operations should be put in place to watch the watchdogs, so to speak. And yes, the ones in charge must apply a basic leadership principle we all learned in military schools —leadership by example, not in words, but in practice. It is second to none. There is no substitute to it that I know of,” sabi ni Lacson.

Ipinagtanggol naman ni Justice Secretary Menardo Guevarra ang desisyon ng Pangulo. Aniya, pansamantala lamang ang hakbang na ito upang tiyakin na di na makakapasok ang illegal drugs sa bansa na banta sa seguridad ng publiko.

“The President, as chief executive, has the power of supervision and control over the entire Executive Department, and is duty-bound to ensure that all laws be faithfully executed (Art. VII, sec 17),” sabi ni Guevarra.

“However, civilian rule shall at all times be supreme,” pagtitiyak ng Justice Secretary.

Nilinaw naman ni BoC Chief Guerrero na hindi militarization ang mangyayari sa kanyang ahensya.

“Let us correct the impression that there would be a militarization of the BoC. There will be personnel from the AFP that would support the BoC but that does not mean the BoC would be taken over by the military because clearly I’m a civilian and I am the head of the agency,” wika ni Guerrero. “This is not a militarization process because clearly the officers of Bureau of Customs will still be in control of operations and activities of the bureau,” pagdidiin ni Guerrero.

Senator Francis Escudero