Ni: Kristin Mariano

UMALMA ang maraming Pilipino sa pagpayag ng administrasyong Duterte sa mga Chinese researchers na magsagawa ng pagsasaliksik sa Benham Rise sa karagatang Pasipiko malapit sa lalawigan ng Isabela. 250 kilometro lamang ang layo ng Benham Rise sa Pilipinas at nasa ilalim ito ng Exclusive Economic Zone ng bansa. Ang pagkadismaya ng mga Pinoy ay nag-ugat sa pag-angkin ng China sa mga isla at karagatan sa West Philippine Sea. Ang Benham Rise ay nasa silangang bahagi ng Pilipinas at higit na mas malayo sa China.

Tila pinagnanasaan ng China ang Benham Rise na hitik sa yamang dagat at mineral. Sinasabing mayaman ang Benham Rise hindi lamang sa isda pati na rin sa natural gas na maaaring pagkunan ng enerhiya. Hinala ng marami na ito ang habol ng China sa paggalugad sa lugar na nangangailangan ng resources para suportahan ang bilyon-bilyon nitong residente.

Dapat ba natin itong ikabahala? Nakasaad sa Saligang Batas ng Pilipinas na dapat protektahan ng gobyerno ang teritoryo ng bansa. Ayon kay Roilo Golez, dating National Security Adviser, ang pagpayag sa Tsina na pasukin ang lugar ay maaaring pagpapahayag ng kanilang presensya sa Pasipiko na dinodomina ng US at Japan. Dagdag pa ni Goilez na naghahanap ang China ng “thermocline,” lugar sa ilalim ng dagat kung saan biglang nagbabago ang temperatura at kung saan nakakagalaw ang mga submarine.

Mahigpit na kalaban ng Pilipinas ang China sapagkat iginigiit ng China ang kanilang nine dash line na argumento sa pinag-aawayang West Philippine Sea. Kabilang sa inaangkin ng China ang ilan sa mga isla sa Spratlys, at madalas narin mamamataan ang mga barko ng Chinese sa karagatan sa kanlurang bahagi ng Pilipinas.

Anong meron sa Benham Rise?

Natuklasan ng DENR na may malaking deposito ng methane hydrates o tinatawag din na methane ice sa Benham Rise. Sinasabing maaaring magpayaman sa bansa ang mga depositong ito bilang natural gas exporter. Ang natural gas ay ginagamit para mag-produce ng enerhiya. Ang eksatong laki ng deposito sa Benham Rise ay hindi pa nasusukat hanggang ngayon dahil sa sinabi ng Department of Agriculture na mas makabubuting huwag nang magsagawa ng oil exploration sa Philippine Rise at sa halip ay ireserba ang yamang-tubig nito para sa seguridad sa pagkain ng Pilipinas.

Napakalawak ng mga lugar na pangisdaan sa Philippine Rise, kaya hindi dapat na makapanghimasok ang mga dayuhan sa napakayamang pangisdaan na sakop ng ating territorial waters. Ang mga Pilipinong angler ay tiniyak na maraming blue marlin, sailfish at iba pang malalaking isda na nahuhuli sa bingwit sa Philippine Rise.

Sa Pilipinas Ba Ang Benham Rise?

Ipinahayag ni Presidential Spokesman Harry Roque na hindi pag-aari ng Pilipinas ang Benham Rise. Kung tutuusin, may sovereign rights ang Pilipinas sa Benham Rise. Ang sovereign rights ay pinapayagan ang eksplorasyon, paggalugad, at pamamahala sa mga likas na yaman. Noong nakaraang taon, pinangalanan ang Benham Rise na Philippine Rise at idineklara ng United Nations noong 2012 na extension ito ng Pilipinas.

Ikinagulat din ng mga netizen ang sinabi ng palasyo na walang kakayahan ang Pilipinas at mga Pilipino na magsagawa ng pananaliksik sa Philippine Rise. Samantala, ilang taon ng pinag-aaralan ng mga Pilipinong eksperto ang lugar at mga yaman nito na maaaring magpayaman sa Pilipinas:

1. Mula 2004-2008 at noong 2010, nagpadala ang National Mapping and Resource Information Authority ng DENR ng hydrographer na gumawa ng 3D digital bathymetric model ng buong rehiyon.
2. Sa nakalipas na isang dekada, DA’s Bureau of FIsheries and Aquatic Resources ay nagsasagawa ng pananaliksik sa mga isda at mga ekspidisyon sa Benham Rise upang alamin ang mga potensyal ng katubigan at mga bagong species na naninirahan sa lugar.
3. Noong 2014 at 2016, nag-organisa ang DOST, na sinuportahan ng DA-BFAR at sa partisipasyon ng University of the Philippines, De la Salle University, Silliman University at iba pang mga unibersidad, ng dalawang oceanographic research cruises sa Benham Bank – ang pinakamababaw na parte ng Benham Rise. Ang ikatlong cruise ay nakatakdang ganapin ngayong taon. Ang cruise ay binubuo ng mga scientists, marine science students, Navy and Coast Guard technical divers, and mariners. Sinuportahan ito ng Oceana, isang NGO na nagtataguyod ng konserbasyon ng marine resources sa pamamagitan ng pagpapahiram ng mga gamit at pagpapadala ng mga scientists at technical divers.
4. Pinag-aaralan din ng UP National Institute for Geological Sciences and UP Marine Science Institute ang mga samples at observations na nakukuha mula sa mga nakaraang research.
5. Sa pagtatangka na protektahan at pamahalaan ang Philippine Rise, ibinalita ng PINAS na may planong magtayo ng naval base sa Casiguran, Aurora malapit sa lugar upang magpatrolya sa mga nais manamantala

Ilan lamang ito sa mga proyekto ng pamahalaan at pribadong sektor sa patuloy na pagsasaliksik at paglinang ng Benham Rise. Marami pang mga nakalatag na proyekto para sa Philippine Rise ang mga Pinoy. Isang tanong ang mananatili, magiging hadlang ba ang pagpasok ng Chinese researchers sa mga planong ito?